#1
|
||||
|
||||
Tìm hiểu 18 vị La Hán trên 2 bộ tem bưu chính Việt Nam
La Hán (Sanskrit: Arhat; Hán: A La Hán) là bậc Thánh trong đạo Phật đã giác ngộ lý vô ngã (không có cái tôi) và vĩnh viễn giải thoát khỏi vòng sinh tử luân hồi. La Hán có ba nghĩa:
a) Bất sinh: vĩnh viễn vào cõi niết bàn, giải thoát khỏi vòng sinh tử, luân hồi, không còn phải tái sinh nữa, vĩnh viễn trở thành bất tử. b) Ứng cúng: xứng đáng được hưởng thụ sự cúng dâng. c) Sát tặc: trừ bỏ được ba độc: tham, sân, si. Trong mỹ thuật, các vị La Hán thường được thể hiện dưới 3 dạng: tượng, phù điêu và tranh vẽ để thờ ở các chùa. Ở chùa Việt Nam, các La Hán chỉ thể hiện ở 2 dạng tượng và phù điêu, như La Hán ở chùa Trăm Gian (Quảng Nghi Tự), Chùa Thầy (Thiên Phúc Tự), Chùa Mía (Sùng Nghiêm Tự), 3 chùa này đều ở Hà Tây cũ, nay là Hà Nội. Cách bài trí: tượng La Hán chia làm 2 dãy, mỗi bên 9 vị ở hai bên tiền đường (Miền Trung và Miền Nam), hay ở hai nhà giải vũ (Miền Bắc). Tượng La Hán ở Miền Bắc thường trong tư thế ngồi trên loại bệ tự nhiên như tảng đá, mô đất, gốc cây. Tượng La Hán ở Miền Nam trong tư thế cưỡi trên lưng các con thú. Hình hài, động tác, nét mặt mỗi vị một vẻ rất sinh động và gần gũi với con người đời thường. Riêng chùa Tây Phương (Sùng Phúc Tự) ở huyện Thạch Thất thuộc Hà Tây cũ, nay là Hà Nội, không bài trí tượng La Hán, mà thay vào đó là tượng 18 vị Tổ sư phái Thiền tông Tây Thiên nối tiếp nhau chủ trì, gìn giữ Phật pháp ở Ấn Độ sau Phật Thích Ca. 18 tượng này, kể từ vị Tổ thứ nhất Ca Diếp (Kacyapa) đến vị Tổ thứ 18 là Tăng Già Da Xá (Sainghayacas) là những pho tượng Tổ rất sinh động, biểu lộ nội tâm của nhân vật, có giá trị thẩm mỹ cao. 18 pho tượng Tổ chùa Tây Phương được coi là một bộ tượng hoàn thiện nhất của điêu khắc gỗ Việt Nam trong thế kỷ 18. Các pho tượng đã thoát ra ngoài các khuôn mẫu chuẩn mực của các tượng Phật, Bồ Tát, để mang lên mình những sáng tạo, cảm hứng sống động. Nếu như các tượng Phật thường ở trong trạng thái tĩnh: ngồi vững chãi trên tòa sen, mắt nhắm hờ, bất động chìm trong cõi bất khả tư nghị, các nếp áo đều phủ xuống lặng lẽ; thì các tượng Tổ chùa Tây Phương ở trong trạng thái động: đứng, ngồi, nói, thuyết, quạt... rất sinh động phong phú, các tà áo bay tung, bước chân vững chãi... Có thể nói rằng, các nghệ nhân dân gian đã thổi hồn cuộc sống vào các tượng Tổ này. Tuy 18 pho tượng chùa Tây Phương là 18 vị Tổ nhưng dân gian vẫn thường gọi đây là 18 vị La Hán chùa Tây Phương. Nhà thơ Huy Cận đã có một bài thơ hay về những pho tượng này nhan đề "Các vị La Hán chùa Tây Phương". Bài thơ ra đời năm 1960 và đã được đưa vào sách giáo khoa giảng dạy cho học sinh bậc phổ thông. Các vị La Hán chùa Tây Phương Tôi đến thăm về lòng vấn vương. Há chẳng phải đây là xứ Phật, Mà sao ai nấy mặt đau thương? Đây vị xương trần chân với tay Có chi thiêu đốt tấm thân gầy Trầm ngâm đau khổ sâu vòm mắt Tự bấy ngồi y cho đến nay. Có vị mắt giương, mày nhíu xệch Trán như nổi sóng biển luân hồi Môi cong chua chát, tâm hồn héo Gân vặn bàn tay mạch máu sôi. Có vị chân tay co xếp lại Tròn xoe từa thể chiếc thai non Nhưng đôi tai rộng dài ngang gối Cả cuộc đời nghe đủ chuyện buồn…. Các vị ngồi đây trong lặng yên Mà nghe giông bão nổ trăm miền Như từ vực thẳm đời nhân loại Bóng tối đùn ra trận gió đen. Mỗi người một vẻ, mặt con người Cuồn cuộn đau thương cháy dưới trời Cuộc họp lạ lùng trăm vật vã Tượng không khóc cũng đổ mồ hôi. Mặt cúi nghiêng, mặt ngoảnh sau Quay theo tám hướng hỏi trời sâu Một câu hỏi lớn. Không lời đáp Cho đến bây giờ mặt vẫn chau. Có thực trên đường tu đến Phật Trần gian tìm cởi áo trầm luân Bấy nhiêu quằn quại run lần chót Các vị đau theo lòng chúng nhân? Nào đâu, bác thợ cả xưa đâu? Sống lại cho tôi hỏi một câu: Bác tạc bấy nhiêu hình khổ hạnh Thật chăng chuyện Phật kể cho nhau? Hay bấy nhiêu hồn trong gió bão Bấy nhiêu tâm sự, bấy nhiêu đời Là cha ông đó bằng xương máu Đã khổ, không yên cả đứng ngồi. Cha ông năm tháng đè lưng nặng Những bạn đương thời của Nguyễn Du Nung nấu tâm can vò võ trán Đau đời có cứu được đời đâu. Đứt ruột cha ông trong cái thuở Cuộc sống giậm chân hoài một chỗ Bao nhiêu hi vọng thúc bên sườn Héo tựa mầm non thiếu ánh dương. Hoàng hôn thế kỷ phủ bao la Sờ soạng, cha ông tìm lối ra Có phải thế mà trên mặt tượng Nửa như khói ám, nửa sương tà. Các vị La Hán chùa Tây Phương! Hôm nay xã hội đã lên đường Tôi nhìn mặt tượng dường tươi lại Xua bóng hoàng hôn, tản khói sương. Cha ông yêu mến thời xưa cũ Trần trụi đau thương bỗng hóa gần! Những bước mất đi trong thớ gỗ Về đây, tươi vạn dặm đường xuân. (27-12-1960) Bưu chính Việt Nam đã phát hành 2 bộ tem "Tượng chùa Tây Phương" (bộ 1) gồm 8 mẫu vào ngày 30-07-0971 và "Tượng chùa Tây Phương" (bộ 2) gồm 10 mẫu vào ngày 01-07-1978 để giới thiệu những pho tượng này. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu 18 pho tượng Tổ ở chùa Tây Phương theo thứ tự các vị Tổ trong lịch sử Phật giáo, không theo thứ tự trong bộ tem.
__________________
Họ tên: Hoàng Anh Thi Địa chỉ: 2/47 Phan Thúc Duyện, P.4, Q. Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh 736022, Việt Nam. Điện thoại: (84-8) 38111467 Di động: 0918 636 791 Email: hoang.anhthi@gmail.com / vietstamp.net@gmail.com Website: www.hoangthethien.net Số tài khoản Vietcombank: 0071001061473 Đề tài sưu tập: Việt Nam trên tem thế giới, cộng sản, văn hóa phương Đông... Gửi tin nhắn trên VSF: Đằng Giang tự cổ huyết do hồng
Bài được Poetry sửa đổi lần cuối vào ngày 24-05-2013, lúc 19:29 |
24 Thành viên sau đây nói lời CẢM ƠN bạn Poetry vì đã gửi Bài viết hữu ích này: | ||
Đêm Đông (08-06-2013), BoZoo (23-05-2013), BTR (08-06-2013), chie (23-05-2013), Dalbit_VAN (23-05-2013), dammanh (25-05-2013), Dat_stamp (23-05-2013), HanParis (28-05-2013), hat_de (29-05-2013), hijakata (29-05-2013), hoavienquanbl (25-05-2013), lantham_0072005 (24-05-2013), manh thuong (23-05-2013), MeTemViet (25-05-2013), nam_hoa1 (24-05-2013), stamp-history (23-05-2013), thanhtruc (23-05-2013), The smaller dragon (25-05-2013), ThinhVuongVu (25-05-2013), Tien (23-05-2013), tranhungdn (23-05-2013), vnmission (23-05-2013), vu.huy65 (24-05-2013), XuanAnh (27-05-2013) |
Tags |
lịch sử, nghệ thuật, phật giáo, tôn giáo |
|
|
Những Đề tài tương tự | ||||
Ðề Tài | Người Tạo Đề Tài | Trả Lời | Bài Mới Nhất | |
Vì sao chân dung trên đồng xu là hình bán diện còn trên tiền giấy là hình trực diện? | *VietStamp* | Tiền Xu | 0 | 08-12-2019 00:45 |
Gagarin trên tem Việt Nam trên tem Hungary | Poetry | Việt Nam trên tem Thế giới | 0 | 21-04-2011 12:35 |
Năm 1955 Hungary đã tiên phong phát hành tem nhôm - tem in trên kim loại đầu tiên trên thế giới | Poetry | Chất liệu đặc biệt khác | 0 | 11-03-2011 00:46 |