The Vietnam collection (1951-1975) là tựa đề của một bài viết tôi vừa hoàn tất để gửi đăng trên một tạp chí mỹ thuật quốc tế nên phải viết bằng Anh ngữ. Hôm nay, tôi trích đăng một phần nhỏ trong bài viết ấy để phổ biến trên
Diễn Ðàn này, nhằm giới thiệu với giới sưu tầm tem trong nước đôi ba điều căn bản của một dòng tem Việt Nam.
Dòng tem VNCH bắt đầu với con tem Bảo Ðại giá mặt 3đ phát hành ngày 6/6/1951 và con tem cuối cùng là con tem giá mặt 8đ (trong bộ
Phát Triển Quốc Gia đã phát hành ngày 6/11/1973) in lại 10đ phát hành ngày 25/4/1975, chỉ năm (5) ngày trước khi chế độ VNCH sụp đổ. Giữa hai con tem này là 582 tem khác đã được sử dụng làm bưu cước cho gần 20 triệu người miền Nam trong đúng một phần tư thế kỷ.
Con tem đầu tiên (6/6/1951)
Con tem cuối cùng (25/4/1975)
584 mẫu tem này là sản phẩm tim óc của một số đáng kể những họa sĩ tài hoa và chuyên nghiệp. Vẽ nhiều nhất là hoạ sĩ Nguyễn Minh Hoàng với cả thẩy 124 mẫu tem. (Nhưng không phải Nguyễn Minh Hoàng vẽ 124 mẫu khác nhau, vì nhiều mẫu chỉ là khác mầu và khác giá tiền nhưng trong cùng một bộ. Sau này, Nguyễn Minh Hoàng cùng gia đình vượt biên và không may tất cả đều mất tích trên biển Ðông.) Vẽ ít nhất là 45 họa sĩ khác, mỗi người chỉ vẽ một mẫu. Tổng cộng có tất cả 95 họa sĩ vẽ tem VNCH. Tên của họ và số mẫu tem họ vẽ được ghi nhận như sau.
HOẠSĨ/SỐ MẪU
Nguyễn Minh Hoàng 124
Nguyễn Văn Ri 32
Võ Hùng Kiệt 30
Lê Minh Ðức 14
F. Watabe (Japan) 12
Lâm Văn Bê 11
Lai Hải Lộc 10
Nguyễn Ái Linh 9
Vũ Thị Ngà 8
Phạm Văn Trừ 8
Nguyễn Thị Tuyết 8
Trần Kim Hùng 7
Nguyễn Uyển 7
Phăm Văn Thăng 7
Nguyễn Văn Phụng 6
Nguyễn Thanh Trúc 6
Nguyễn Hiệp 5
Nguyễn Văn Hiệp 5
Nguyễn Hưũ Phước 5
Nguyễn tấn An 4
Thái Nguyên Bá 4
Trần Văn Ðược 4
Lê Văn Giai 4
K. Hirano (Japan) 4
K. Maeno (Japan) 4
Ngô Công Hồ (Hong Kong) 4
Nguyễn Hoàng Hoành 4
Nguyễn Chí Hùng 4
Trương Tuấn Khanh 4
Ðỗ Hoàng Kế 4
Shen Yung Ling (Taiwan) 4
Thái Văn Ngôn 4
Trưong Văn Phát 4
Vĩnh Phối 4
Lưu Tấn Phước 4
Hoàng Nhật Tân 4
Nguyễn Thanh Thu 4
Nguyễn Gia Trí 4
Nguyễn Văn Triền 4
Trần Xuân Vinh 4
Ðỗ Bá Yên 4
Nguyễn Siển 4
Lưu Ðình Khải 3
Lê Minh Ngữ 3
Nguyễn Văn Quế 3
Nguyễn Hữu Qúi 3
Hà Trung Chí 3
Hồ Vũ Nam 2
Nguyễn Văn Thanh 2
Nguyễn Văn Trọng 2
45 họa sĩ khác 1/người.
Bộ tem
Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền với chữ ký của Nguyễn Văn Triền (10/12/1958)
Bộ tem
Hai Bà Trưng với chữ ký của Nguyễn Gia Trí (14/3/1959)
Bộ tem
Hàng Không Bưu Chính với chữ ký của Ðỗ Hoàng Kế (20/12/1960)
Bộ tem
Bảo Vệ Nhi Ðồng với chữ ký của Nguyễn Tấn An (22/3/1961)
Bộ tem
Cải Tiến Nông Thôn với chữ ký của Hoàng Nhật Tân (11/12/1961)
Bộ tem
Vua Quang Trung với chữ ký của Nguyễn Hoàng Hoành (28/1/1972)
Thật ra, không chỉ có 95 họa sĩ kể trên vẽ tem VNCH, mà dòng tem này còn được nhiều giới khác thiết kế, cả trong nước lẫn ngoại quốc.
Nhưng đây lại là đề tài của một bài viết khác.