[Poetry]

Dân thường thì chỉ có cách dùng chim câu đưa thư, nhưng việc này cũng hiếm hoi vì không phải nhà ai cũng nuôi và tập được chim câu đưa thư. Còn việc đưa công văn từ kinh thành đến các tỉnh là nhiệm vụ của lính trạm. Công văn được đựng trong ống tre, hai đầu buộc dây để người lính trạm đeo lên vai. Thông thường lính trạm chỉ đi bộ hoặc chạy, việc khẩn cấp mới đi ngựa và được ưu tiên khi qua đò. Khi quá khẩn cấp, lính trạm cầm nắm lông gà hoặc que củi đốt cháy để làm hiệu, do đó mới có chữ “Hỏa tốc”. Nếu tin từ các quan tướng đi đánh giặc báo tin thắng trận thì lính trạm cầm cờ đỏ chạy về kinh. Từ Huế ra Bắc, chạy ngựa khẩn cấp là 3 ngày, thông thường là 6 ngày, nhưng không được đi lâu quá 12 ngày. Dọc đường, có nhiều trạm dựng bằng tre lá ngay bên vệ đường quan lộ. Thường có hai hay ba lính trạm trực sẵn để tiếp tục lên đường, các trạm cứ nối tiếp với nhau như vậy, nên dù chạy bộ, nhưng do lính thay nhau nên đi khá nhanh. Lính trạm ngoài việc chạy công văn còn phải khiêng võng cho các quan về kinh hoặc chuyển các phẩm vật tiến cống từ các tỉnh về kinh thành như chuối Đồng Nai, cam Nghệ An, mía Thanh Hóa.

Nguồn: Báo SGGP ngày 28-09-2008