Vì sao gọi Người Hoa (Việt Nam) là người Tàu?
Một giải thích khác:
1. Theo Huỳnh Tịnh Của trong Đại Nam Quấc Âm Tự Vị (1895) thì tàu là
'... Thuyền lớn, thuyền đi biển, nước Trung Quốc; người Annam thấy tàu khách qua lại nhiều, lấy đó mà gọi là nước Tàu, người Tàu ...
Người Tàu ... Bên Tàu ... Hàng Tàu ... Đồ Tàu ... Mực Tàu ... Về Tàu ...' (hết trích - trang 348-349)
Điều này đước học giả Lê Ngọc Trụ nhắc lại trong cuốn 'Tầm Nguyên Tự Điển Việt Nam' (1993) và Paul Schneider cũng hàm ý này trong cuốn 'Dictionnaire historique des ideogrammes vietnamiens' (1992).
Vài dữ kiện đáng chú ý là chữ tào (cáo theo pinyin/giọng Bắc Kinh bây giờ) 艚 là chữ hiếm - tần số dùng là 555 trên 430747376 (Unicode 825A) từng hiện diện thời Ngọc Thiên (năm 543 SCN), Quảng Vận (năm 1008), Tập Vận (1037/1067), Vận Hội (1297), Chính Vận (1375) ...
昨槽切 tạc tào thiết (Ngọc Thiên)
昨勞切 tạc lao thiết (Quảng Vận) - bình thanh, hào vận 平聲．豪韻
財勞切 tài lao thiết (Tập Vận, Vận Hội, Chính Vận) (A)
Danh từ tào 艚 có nghĩa là tàu (thuyền), liên hệ đến động từ tào 漕 là vận tải dùng thuỷ lộ (đường nước).
Vào thời tự điển Việt Bồ La (1651) và sau đó là thời tự điển Taberd (Dictionarium Anamitico-Latinum 1772/1838) thì tào dùng như tàu (chuồng, nghĩa mở rộng - tàu voi, tàu ngựa ...), tự điển Taberd còn ghi tau=tao (tôi/ego) ...
Không những chữ tào 艚 chỉ thuyền (nhỏ), nhưng những chữ khác như đào 䑬 (đồ đao thiết, âm đào 徒刀切， 音陶 - còn đọc là thao, diêu ...) và đao 舠 (đô lao thiết 都牢切 ... âm đao 音刀 ...) đều chỉ tàu (thuyền).
2. Một cách giải thích khác là Khả năng tàu (chỉ TQ) phản ánh phần nào khi đọc tự điển Việt Bồ La/VBL qua cách dùng mực tàu: chỉ ghi nhận là mực dùng để ké đường thẳng trên gỗ ... Nhưng sau thời VBL (1651) thì tự điển Taberd (1772-1838) ghi rõ ràng Tàu còn có thể chỉ TQ như giẻ tàu (cericum sinicum), mực tàu (amussis, stramentum sinicum). Nhà Thanh bắt đầu từ năm 1644 ngay sau khi nhà Minh (1368-1644) chấm dứt, nên các làn sóng di dân về phương Nam (vào VN) như Minh Hương có thể xẩy ra vào giũa thế kỷ XVII và sau đó, giải thích phần nào nguyên nhân VBL không ghi Tàu chỉ TQ nhưng tự điển Taberd lại có ghi ...v.v...
|