|
400 năm Phú Yên: đất & người Phú Yên trên tem bưu chính
Các nhà nghiên cứu lịch sử đã đưa ra nhiều quan điểm khác nhau khi bàn luận về năm thành lập chính thức của tỉnh Phú Yên. Trong đó có 3 luồng ý kiến: Thứ nhất, một số nhà nghiên cứu lịch sử lấy năm 1471 khi vua Lê Thánh Tông thực hiện công cuộc khẩn hoang về phương nam. Thứ hai, lấy năm 1578 khi chúa Nguyễn Hoàng cử Phù Nghĩa hầu Lương Văn Chánh chiêu mộ lưu dân vào khẩn hoang, lập nghiệp ở đất Phú Yên. Thứ ba, lấy năm 1611 khi Chủ sự Văn Phong lập phủ Phú Yên. Theo Giáo sư sử học Trần Quốc Vượng, nên lấy năm 1611 khi phủ Phú Yên được thành lập và chính thức đặt trấn thủ ở đây. Bởi theo chính sử, năm 1471, vua Lê Thánh Tông thực hiện công cuộc khẩn hoang về phương nam mới lập đạo Quảng Nam gồm Quảng Nam, Quảng Ngãi và một phần Bình Định bây giờ chứ chưa hề đến Phú Yên. Còn thời điểm năm 1578, nhiều nhà nghiên cứu đã thống nhất quan điểm: cuộc khai hoang lập ấp dù đạt quy mô đến đâu vẫn chưa thể chứng tỏ vùng đất mới khẩn hoang đã thiết lập được hệ thống hành chính cai quản chính thức. Lương Văn Chánh chỉ đưa lưu dân vào khai khẩn đất hoang ở Cù Mông, Bà Đài và dọc sông Đà Diễn (Đà Rằng), chứ chưa thiết lập hệ thống hành chính cai quản chính thức. Do đó, quan điểm lấy năm 1578 cũng không có tính thuyết phục để lựa chọn làm thời điểm ra đời của Phú Yên. Vì thế, năm 1611, khi chúa Nguyễn Hoàng phái Chủ sự Văn Phong lập 2 huyện Đồng Xuân và Tuy Hòa, đặt phủ Phú Yên thuộc dinh Quảng Nam, miền đất giữa Cù Mông và Đèo Cả đã được khẩn hoang khá rộng, xóm ấp đã hình thành, thì vùng đất Phú Yên ngày nay mới được thành lập. Cũng từ thời điểm này, chính quyền Đàng Trong mới thực sự cai quản và khai khẩn vùng đất này với quy mô lớn. Với những chứng cứ lịch sử cụ thể và thuyết phục, các nhà nghiên cứu đã đi đến thống nhất quan điểm lấy mốc lịch sử năm 1611 là năm ra đời của Phú Yên với tư cách là đơn vị hành chính. Năm 2011, Phú Yên tổ chức kỷ niệm 400 thành lập tỉnh. Sự kiện này vừa thể hiện niềm tự hào của lớp lớp thế hệ người dân Phú Yên, vừa để ghi nhớ công lao của các bậc tiền nhân và mỗi người con trên mảnh đất này. Nhân dịp này, ngày 31-03-2011, Bộ Thông tin và Truyền thông phát hành đặc biệt bộ tem “Kỷ niệm 400 năm Phú Yên (1611 - 2011)” gồm 1 mẫu. Trên tem có hình ảnh đặc trưng tiêu biểu của Phú Yên là gành Đá Dĩa, núi Đá Bia và đền thờ Lương Văn Chánh là những danh thắng, di tích đã gắn liền với quá trình kiến tạo địa chất từ hàng triệu năm và cũng là nhân chứng lịch sử quá trình hình thành và phát triển mảnh đất 400 năm lịch sử này. |
Lương Văn Chánh - người mở đất Phú Yên
1 File đính kèm
Lương Văn Chánh - người mở đất Phú Yên Lương Văn Chánh sinh vào khoảng thập niên 40 của thế kỉ 16; quê ở làng Tào Sơn, xã Ngọc Lĩnh, huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa. Lương Văn Chánh làm võ quan dưới triều Hậu Lê đến chức Thiên Vũ Vệ Đô Chỉ Huy Sứ. Năm 1558, Lương Văn Chánh theo chúa Nguyễn Hoàng vào Thuận Hóa. Đến năm 1578, để giữ gìn sự yên ổn vùng biên trấn, Lương Văn Chánh đem quân tiến đến sông Đà Diễn (Đà Rằng) đánh chiếm Hồ Thành. Nhờ chiến công đó, ông được triều đình thăng Đặc Tiến Phụ Quốc Thượng Tướng Quân. Sau đó, ông được giao trông coi huyện Tuy Viễn, trấn An Biên (nay thuộc tỉnh Bình Định). Năm 1593, lực lượng Lê Trung Hưng tiến ra miền Bắc, Lương Văn Chánh đã ra Bắc và cùng chúa Nguyễn Hoàng lập được nhiều chiến công ở Sơn Nam và Hải Dương trong 2 năm 1593 và 1594. Năm Quang Hưng thứ 19 (1596), vua Lê Thế Tông phong cho Lương Văn Chánh làm Đặc Tiến Phụ Quốc Thượng Tướng Quân cai quản 4 vệ Thần Vũ, tước Phù Nghĩa Hầu. Năm 1597, Lương Văn Chánh nhận lệnh của chúa Nguyễn Hoàng chiêu tập và đưa lưu dân vùng Thanh - Nghệ, Thuận Hóa và các nơi khác vào khai khẩn vùng đất từ đèo Cù Mông đến đèo Cả (Phú Yên ngày nay). Ông cùng các phụ tá đã tổ chức cho dân khai khẩn đất đai gắn liền với quy dân lập ấp, tập trung trồng cây lương thực, làm thủy lợi; đồng thời khai thác điều kiện tự nhiên thuận lợi của vùng đất châu thổ sông Cái, sông Đà Rằng, sông Bàn Thạch bởi phù sa bồi đắp, màu mỡ để khai khẩn, tổ chức sản xuất… Với tài năng, công lao của Lương Văn Chánh, cùng ý chí sức mạnh của nhân dân địa phương, những năm đầu thế kỷ 17, vùng đất trấn biên đã trở nên trù phú, xóm làng đông đúc, trải dài từ Cù Mông đến núi Đá Bia, là cơ sở để chúa Nguyễn Hoàng thành lập phủ Phú Yên với 2 huyện Đồng Xuân và Tuy Hòa vào năm 1611. Ngày 19 tháng 9 năm Tân Hợi (1611), Lương Văn Chánh mất tại chính vùng đất mà mình đã có công khai phá, ngay ở ngôi làng do mình lập nên hồi thế kỉ 16 - làng Phụng Các, tổng Thượng Đồng Xuân nay là thôn Phụng Tường, xã Hòa Trị, huyện Phú Hòa. Ông được nhân dân địa phương an táng, suy tôn làm Thành Hoàng và lập đền thờ nhớ ơn. Nhiều đời chúa Nguyễn và vua Nguyễn đã ban sắc phong Thần cho ông. Đền thờ và mộ danh nhân Lương Văn Chánh đã được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp quốc gia năm 1996. Vào ngày mùng 6 tháng 2 và ngày 19 tháng 9 âm lịch hàng năm, Phú Yên tổ chức Lễ hội Đền thờ Lương Văn Chánh với sự tham gia của đông đảo nhân dân và thu hút nhiều du khách đến tham quan tìm hiểu. Tên tuổi của Lương Văn Chánh mãi trường tồn cùng đất và người Phú Yên. Năm 2011, nhân dịp kỷ niệm 400 năm Phú Yên cũng là kỷ niệm 400 năm ngày mất của danh nhân Lương Văn Chánh, di tích đền thờ ông đã được giới thiệu trên tem bưu chính và phong bì ngày đầu tiên. |
| Thời gian được tính theo giờ GMT +7. Bây giờ là 08:34. |
©2007-2024 Diễn đàn Viet Stamp
Cơ quan chủ quản: Câu lạc bộ sưu tập tem Viet Stamp (VSC)
Giấy xác nhận cung cấp dịch vụ mạng xã hội trực tuyến số 87/GXN-TTĐT
do Cục Quản lý phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử cấp ngày 31-08-2011
Chịu trách nhiệm chính: Ông Hoàng Anh Thi - Chủ nhiệm VSC
Bản quyền thuộc VSC. Địa chỉ: 2/47 Phan Thúc Duyện, Phường 4, Quận Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh, Việt Nam.
Điện thoại: (08) 38111467 – Website: vietstamp.net.vn – Email: vietstamp.net@gmail.com – Hotline: 0918 636 791
Vui lòng ghi rõ nguồn “Viet Stamp” khi phát hành lại thông tin từ diễn đàn này.
--------------------
Mã nguồn: vBulletin v3.8.3 & Copyright © 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.
Diễn đàn Viet Stamp có giấy phép sử dụng từ Jelsoft Enterprises Ltd.