Tâm thức hoa sen !

[Moonriver]

Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng
Nhị vàng bông trắng lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn

Câu ca dao ca ngợi hoa sen và những tính quý của loài hoa thủy sinh này vẫn mãi lưu truyền trong dân gian như một lời nhắn nhủ, ngợi ca nét đẹp thanh cao .

Tên khoa học của hoa sen là Nelumbo nucifera Gaertn và thuộc chủng lọai Nymphaeaceae.

Ngược dòng lịch sử, con người đã tìm thấy loài hoa đẹp này vào thời kỳ cổ đại, dọc theo đôi bờ sông Nin nổi tiếng ở Ai Cập, cùng với loài hoa súng có quan hệ họ hàng . Từ Ai Cập, hoa sen được đem đến Assiry và du nhập vào Ấn Độ, Ba Tư, Trung Quốc và phổ biến và phát triển mạnh trên dải đất miền Nam châu Á và Australia .

Có nhiều giống sen được trồng với màu hoa dao động từ trắng tuyết đến vàng, hồng . Ở Việt Nam, chúng ta thường thấy loài sen hồng phổ biến rộng khắp các vùng ao, hồ thỉnh thoảng mới xen lẫn một ít hoa trắng .

Loài cây này có thể được trồng bằng hạt hay thân rễ . Chìm sâu vào lớp bùn ao, hồ nhưng thân sen có thể cao 1.5m và thân rễ bò theo chiều ngang đến 3m đến 5m, lá nổi trên mặt nước được phủ lớp tơ mịn giúp bề mặt không dính ướt . Trên các thân to là sắc hoa tươi thắm vươn cao khỏi bề mặt ao hồ khoe mình và toả hương .

Một điều thú vị và nhiều ích lợi là loài hoa thủy sinh này cống hiến cho đời cả hương sắc và toàn bộ đời sống . Thân rễ dùng như rau cho món gỏi và món xào trong bữa cơm hàng ngày, phần củ sen trở thành món ăn bài thuốc trong ẩm thực Trung Hoa . Chiếc lá sen tròn đã trở thành một nét văn hoá ẩm thực dân gian Việt Nam khi gói trọn tâm tình người dân trong miếng cốm làng Vòng .

Ẩn sau những cánh hồng mềm mại, là hương sen tinh khiết thấm trong từng nét nhị mà phải mất rất nhiều công sức nhưng con người vẫn níu giữ khi đem trà ướp hương sen, thưởng thức và biết ơn .

Khi những mùa hoa nở rộ và tàn đi, là chuẩn bị cho những hạt sen non lớn dần trong gương, tặng thêm cho người đời cái vị thơm thơm, bùi bùi, ngọt ngọt của hạt sen . Hạt sen có thể dùng ăn sống hoặc chế biến thành những món bổ dưỡng hay bát chè sen ngọt lịm mà thanh thanh .

Bé xíu và cuộn mình giữa hai phần hạt là nhị sen xanh được gọi là tâm sen, chiếc mầm non này có vị hơi nhẫn nhưng có thể dùng làm món trà thanh nhiệt, an thần trong y học truyền thống châu Á giúp những cụ già ngon giấc đêm đêm .

Sinh trưởng giữa chốn bùn nhơ lại mang theo rất nhiều đặc tính quý và hữu ích cho đời, hoa sen đã trở thành một hình tượng thanh cao trong tín ngưỡng và ẩn dụ cho một đời sống trong sạch, nghị lực .

Một lời khuyên về quan điểm sống: con người nên chấp nhận thế giới giống như "hoa sen mọc trong bùn, sống trong bùn nhưng vượt lên khỏi nó để hướng đến mặt trời mà không bị bùn làm ô nhiễm. Cũng giống như thế, một người sanh ra trong thế giới, tồn tại trong cuộc đời nhưng vượt thóat khỏi tham lam, sân hận, và không bị nhiễm ô bởi cuộc đời " .