Xuất Xứ Những Bài Hát Xưa

[HanParis]

Trong rừng nhạc Việt thì có rất nhiều bài, hay dở là do gốc nhìn của mỗi người, kẻ thích nhạc buồn, người chuộng nhạc vui. Đó là tâm tư nhất thời của NS, và người thích hát vì đã tìm thấy qua bài hát tâm tư của chính mình hay ít ra đã đồng tình với tác giả. Bạn yêu nhạc Việt chắc cũng tò mò muốn biết bài hát nào đó được ra đời trong hoàn cảnh nào? Hàn xin mở topic này để chia sẽ xuất xứ nhiều bài hát xưa mà đương sự đã sưu tầm được từ Cà Phê Mạng Diễm Xưa Cà Phê. Không biết có ôm không? Có khi vì thích thú với xuất xứ bài hát, bạn biết đánh ghi ta sẽ ôm đàn từng tưng tửng tửng trọn bài Cần sheets thì mời bạn vô tư ghé quán Cà Phê anh Huệ dưới đây.

http://www.vietstamp.net/forum/showthread.php?t=3046

01 - Tôi Đưa Em Sang Sông

Y Vũ - Nhật Ngân

Tôi sinh ra ở Hà Nội nhưng lớn lên tại đất Sài Gòn náo nhiệt. Những ngày tháng thơ ngây tại trường trung học có lẽ không bao giờ phai mờ trong trí nhớ của tôi, bởi ở đó tôi đã để trái tim mình rung động trước cô bạn chung lớp tên Thanh. Tình yêu học trò trong sáng lắm, chỉ cảm nhận qua ánh mắt, nụ cười chứ đâu có dám ngồi gần, dám nắm tay. Những khi tan trường sóng bước bên nhau cũng không biết nói câu gì, chỉ biết …đá cái lon sữa bò khua vang đường phố.

Thanh là con một gia đình khá giả, có cây xăng ở ngã bảy Lý Thái Tổ. Còn tôi hồi đó chỉ có chiếc “xế nổ” hiệu Roumie ngày ngày đi học. Mỗi chiều khi thay ba ra trông cây xăng, Thanh lại nhắc tôi ra đổ xăng…chùa. Những ngày tháng đó với tôi thật hạnh phúc, lãng mạn. Nhưng ngày vui ngắn chẳng tày gang, Thanh biến mất khỏi cuộc đời tôi vì một đám cưới ép gả với chàng bác sĩ. Hụt hẫng, chơi vơi, tôi uống chén đắng đầu đời và nếm trải mùi vị của “thất tình”. Tỉnh cơn say vào 2 giờ sáng, tôi ôm guitar và thế là Tôi đưa em sang sông ra đời. Bài hát với giai điệu buồn da diết được coi là tài sản chung cho nhiều chàng trai lâm vào cảnh như tôi thời đó.

Tôi đưa em sang sông, chiều xưa mưa rơi âm thầm
Để thấm ướt chiếc áo xanh, và đẫm ướt mái tóc em
Nếu xưa trời không mưa, đường vắng đâu cần tôi đưa
Chẳng lẻ chung một lối về mà nở quay mặt bước đi

Tôi đưa em sang sông, bàn tay nâng niu ân cần
Sợ bến đất lấm gót chân, sợ bến gió buốt trái tim
Nếu tôi đừng đưa em, thì chắc đôi mình không quen
Đừng bước chung một lối mòn, có đâu chiều nay tôi buồn

Rồi thời gian lặng lẽ trôi,
Đời tôi là chiến binh đi khắp phương trời
Mà đời em là ước mơ,
Đẹp muôn ngàn ý thơ, như ngóng trông chờ

Hôm nao em sang ngang, bằng xe hoa thay con thuyền ?
Giờ phút cuối đến tiễn em, nhìn xác pháo vướng gót chân
Gót chân ngày xa xưa sợ lấm trong bùn khi mưa..
Nàng đã thay một lối về, quên cả người trong gió mưa

NS Y Vũ - Nhật Ngân

Lời bình của Hàn :
Khi còn nhỏ ở miền Tây, mỗi lần qua bắc Mỹ Thuận tôi hay hát lẫm bẩm bài này! Trong một tương lai tới đây, Hàn xin giới thiệu về NS Nhật Ngân còn lấy bút hiệu của Trịnh Lâm Ngân. Bài này cực buồn vì đưa em sang sông vốn đã ảm đạm mà còn bị trời mưa! Vẫn biết từng có câu 'Người Buồn Thì Cảnh Có Vui Lây Bao Giờ', phải chăng vì người trai đã phải đưa người yêu mình sang một ngã rẽ tình cảm khác. Xin mượn câu thơ của Hàn Mạc Tử để diễn tả tâm tư của các nhạc sỹ Y Vũ và Nhật Ngân :

Người Đi Tôi Một Nửa Hồn Tôi Mất
Một Nửa Hồn Kia Bỗng Dại Khờ

[HanParis]

02 - Bài Thánh Ca Buồn
Nguyên Vũ

Ngày lại qua ngày suốt hơn ba tháng trời tôi âm thầm, lầm lũi làm "cái đuôi" cô ấy, kẻ trước người sau đi về mỗi bận trên 3km đường đèo nhưng một lời bẻ đôi không dám thốt. "Lòng thành" của tôi chỉ được hưởng một "ân huệ" cỏn con: Tôi được biết cô ấy tên Th., lớn hơn tôi 2 tuổi... Thế rồi một buổi chiều gần lễ Giáng sinh, tan lễ ra thì trời đổ mưa to, "đối tượng" của tôi nép vội vào một mái hiên trú mưa, tôi cũng... trú tạm bên cạnh, hai người chỉ cách nhau độ một gang tay. Hòa lẫn trong tiếng mưa là giai điệu quen thuộc của bản Thánh ca Đêm Thánh vô cùng (Silent night) vẳng ra từ ngôi nhà gần đấy: Đêm Thánh vô cùng, giây phút tưng bừng, đất với trời, se chữ đồng, đêm nay Chúa con thần thánh tôn thờ.... Th. đưa tay hứng lấy những giọt nước mưa và khẽ hát theo.

Tôi lặng người. Giọng hát Th. sao mà buồn da diết. Tự dưng tôi cảm thấy hết... sợ quê, khẽ đưa tay vuốt nhẹ lên... những hạt mưa bụi li ti bám bên ngoài chiếc áo ấm của Th., bất chợt Th. quay sang tôi nhoẻn miệng cười: "Cảm ơn nghen!". Mưa tạnh, "người trong mộng" đã khuất dạng tự bao giờ mà thằng con trai 14 tuổi vẫn còn đứng ngẩn ngơ như "một nửa hồn tôi mất".

Ba ngày sau gia đình tôi chuyển vào Sài Gòn sinh sống, thế là hết. Tâm trạng tôi lúc đó y như người vừa đánh mất một vật quí giá. Từ đó mỗi khi chợt nghe bài Thánh ca Đêm Thánh vô cùng lòng tôi lại tái tê với ánh mắt, nụ cười hồn nhiên, thánh thiện tựa thiên thần của "người ấy"

Ôm hình bóng ấy cho đến mãi 14 năm sau, tình cờ nghe lại Đêm Thánh vô cùng từ chiếc máy đĩa bỗng dưng cảm xúc từ một mối tình thánh thiện, hồn nhiên như trẻ thơ - tưởng như đã vùi sâu dưới lớp bụi thời gian - chợt ùa về trong ký ức, thôi thúc tôi.

Bài thánh ca đó còn nhớ không em
Noel năm nào chúng mình có nhau
Long lanh sao trời thêm đẹp môi mắt
Áo trắng em bay như cánh thiên thần
Giọt môi hôn dưới tháp chuông ngân

Cùng nhau quỳ dưới tượng Chúa cao sang
Xin cho đôi mình suốt đời có nhau
Vang trong đêm lạnh bài ca Thiên Chúa
Khẽ hát theo câu đêm thánh vô cùng
Ôi giọng hát em mênh mông buồn...

ĐK :
Rồi mùa giá buốt cũng qua mau
Lời hẹn đầu ai nhớ dài lâu
Rồi một chiều áo trắng phai màu
Em qua cầu xác pháo bay sau

Lời nguyện mình Chúa có nghe không
Sao bây giờ mình hoài xa vắng
Bao nhiêu đêm Chúa xuống dương gian
Bấy nhiêu lần anh nhớ người yêu

Rồi những đêm thánh đường đón Noel
Lang thang qua miền giáo đường dấu yêu
Tiếng thánh ca ngày xưa vang đêm tối
Nhớ quá đi thôi giọng hát ai buồn
Đêm thánh vô cùng lạnh giá hồn tôi ...

Lời bình của Hàn :
Hàn đã định cư tại Pháp từ nhiều thập niên nhưng mỗi khi hoài niệm về dĩ vãng vẫn còn nhớ những đêm Giáng Sinh tại SG đầu thập niên 70. Dù không theo Thiên Chúa giáo, đêm nô en, bọn tôi vẫn hay rủ nhau đi nhà thờ tới nữa đêm mới về nhà ăn Réveillon. Còn nhớ bài gì có câu 'Đêm Đông Lạnh Lẽo Chúa Sinh Ra Đời...' Dù rằng cái lạnh SG đâu thể so sánh với thời tiết của Paris, Boston hay Moscow nhưng khi Đức Chúa Trời vừa chào đời là niềm hân hoan của nhiều con chiên, nó còn là những kỷ niệm êm đềm của một thời yêu nhau đối với một số người. Tiếc thay, sau đêm Nô En, định mệnh trớ trêu đã gây ra cảnh 'Đôi Ngã Chia Ly' để các lovers có dịp hát lại mùa cuối năm... Bài Thánh Ca Buồn!

[HanParis]

03 - Sang Ngang

Đỗ Lễ

Thời còn phòng trà Anh Vũ, Kim Sơn, Hòa Bình đêm nào cũng có mặt người nghệ sĩ thư sinh này. Đỗ Lễ rất yêu tiếng hát của nữ ca sĩ Lệ Thanh. Một ca sĩ có bàn tay không mấy đẹp với sắc vóc trung bình nhưng giọng ca nồng nàn với những nốt vuốt độc đáo mà hình như cho tới bây giờ chưa có người thay thế. Có người cho rằng tiếng hát ca sĩ Xuân Thu hơi giông giống Lệ Thanh, nhưng chỉ giống ở phần láy âm.
Với tâm hồn đa cảm và bén nhạy yêu thương. Đỗ Lễ đã để lòng mình mở rộng đón tiếng hát Lệ Thanh đi sâu vào cõi thầm kín nhất của tình si.Từ tiếng ca chất chứa nỗi lòng tan tác bởi chia ly của người nữ ca sĩ tài hoa này đã dẫn Đỗ Lễ vào bến si mê. Yêu giọng ca, yêu cả con người.

Thực sự lúc ấy, tầm vóc của nữ ca sĩ Lệ Thanh nói về tài nghệ và danh phận, thì Đỗ Lễ chỉ là một bóng mờ. Yêu một chiều là nỗi trái ngang thường trực của tình đời. Đỗ Lễ là một lẻ bóng trong yêu đương. Nhưng người nghệ sĩ này vẫn nắm nuối hình bóng ấy làm chất liệu cho kiếp sống đam mê. Lễ sáng tác rất nhiều nhạc khúc theo nhịp điệu Slow, vừa ngợi ca tình yêu vừa than thở cho thân phận một người muốn leo cành bưởi hái hoa. Nhưng cành bưởi thì xa, hoa thì lung linh khêu gợi, mà bày tay người nghệ sĩ thì cách xa quá, cách xa mỏi cả tầm tay với.


Đỗ Lễ, như đã trình bày ở trên, luôn có cảm tưởng rằng, mình sẽ không bao giờ được đáp lại tình si mê ấy. Chợt khoảng năm 1963 - 1964 cũng là lúc Lệ Thanh lên xe hoa với một người khác. Trước tin này, Đỗ Lễ thất điên bát đảo trong tâm hồn. Anh thường trực tìm đến men rượu để chia sầu.


Nhạc phẩm "Sang Ngang" ra đời trong trạng huống đó với tấm lòng tan nát, ôm mối tình của hai con đường song song không bao giờ gặp nhau. Người nghệ sĩ thường có trí tưởng tượng rất phong phú. Dưới ánh đèn sân khấu, thì nàng nhìn chung vào khoảng không, nhưng Đỗ Lễ vẫn cứ ngỡ rằng Lệ Thanh cũng yêu mình, và bởi một duyên cớ nào đó mà người đẹp mới đành phải sang ngang. Từ đó âm điệu của bản nhạc và lời trong ca khúc được Đỗ Lễ dựng lên như một an ủi:

"Thôi nín đi em
Lệ đẫm vai rồi
Buồn thương nhớ ơi
Anh hỡi đôi mình
Mộng nay đã tan
Tình đã dở dang
Em khóc những chiều
Anh xót xa nhiều
Thương cho tình yêu
Nỗi buồn chua cay
Khi lòng đổi thay
Thôi hết sum vầy

................

Nếu biết rằng
Tình là giây oan
Nếu biết rằng
Hợp rồi sẽ tan
Nếu biết rằng
Yêu là đau khổ
Thà dương gian
Đừng có đôi mình

................

Lau mắt đi em
Gần hết đêm rôi
Buồn thêm nữa sao
Mai bước sang ngang
Lòng thêm nát tan
Tình đã dở dang
Thôi khóc làm gì
Đã lỡ duyên thề
Thương nhau mà chi
Nỗi buồn ai hay
Khi mình chia tay
Xa cách nhau rồi

Lời bình của Hàn :
Khi còn nhỏ, bọn trẻ trong xóm thường cười nhạo NS này và cứ gọi ông là Đỗ Lễ, Để Lỗ. Thật ra, đương sự cho rằng lỗ hỏng tình yêu của NS thật kinh khủng. Sang Ngang vì cuộc tình không trọn vẹn. Nỗi buồn da diết của NS không thua gì giọng than oán của Chế Linh : Em Khóc Đi Em Khóc Nữa Đi Em! Khóc Để Rồi Quên Một Cuộc Tình Buồn!

[HanParis]

04 - Em Đến Thăm Anh
Một Chiều Mưa
Tô Vũ

...Sau mấy ngày cách biệt, Tô Vũ được tin ba cô cứu thương được chuyển công tác sang huyện cạnh đó. Nơi ba cô trú ngụ để công tác cách nơi cũ không xa bao nhiêu, nhưng lại cách một con sông khá rộng. Việc đi lại, qua sông bằng thuyền rất nguy hiểm vì chẳng may thuyền ra đến giữa sông mà có phi cơ Pháp bay đến là chắc chắn máy bay sẽ bắn xối xả, thuyền sẽ chìm và người khó mà sống sót.

Vì thế thuyền chỉ chở vào buổi sáng thật sớm và buổi chiều khi mặt trời đã lặn. Tuy khó khăn vất vả vậy mà thỉnh thoảng ba cô vẫn rủ nhau sang đình hạnh phúc để thăm ba chàng. Mỗi lần sang được gặp nhau như vậy, người đẹp chẳng nói riêng tư với anh Tô Vũ được lời nào.

Cho đến một hôm, hai anh kia phải đi công tác, một mình anh Tô Vũ ở lại trụ trì đình. Ngày hôm ấy trời mưa rả rích, gió rít từng hồi, rét ngọt lọt đến xương, đường ruộng đường làng đều trơn như mỡ - cô cứu thương nặng tình với Tô Vũ đột ngột sang thăm anh. Trước sự xuất hiện bất ngờ của người đẹp, một mình dám lao mình trong mưa gió, rét lạnh căm, anh Tô Vũ vô cùng bàng hoàng và xúc động, anh đi lấy vội củi lên chụm rồi đốt để cùng nhau sưởi ấm. Lửa bốc lên làm tan đi khí lạnh, lòng hai người cũng như nổi lửa để ấm lòng nhau sau những ngày xa cách, nhớ mong. Dưới mái đình mênh mang, hai người được tự do bộc lộ, dù biết rằng chữ không viết hết lời, lời không nói hết ý.

Nhưng ở đời, ngày buồn thì kéo dài lê thê, còn giờ vui thì chóng tàn. Thời gian đi thật nhanh. Nhìn ra sân thấy cảnh màn đêm sắp buông xuống. Người đẹp phải rứt áo tạm biệt Tô Vũ ra về vì khi trời tối hẳn, không có đò sang sông. Lúc sắp phải chia tay nhau, Tô Vũ cầm tay người yêu bé nhỏ không nói lên được lời nào. Dưới cơn mưa sập xùi, gió vẫn thổi xoáy từng cơn, dù trong người không được khoẻ, anh Tô Vũ vẫn đội mưa đạp gió để đưa người yêu ra tận bến đò. Khi đò đã nhổ sào, từ từ rời bến, Tô Vũ vẫn đứng yên tại chỗ bất chấp mưa gió, mắt nhìn, hồn như bay lơ lửng theo bóng dáng người đẹp sang sông, cho đến khi người đẹp lên bờ rồi khuất hẳn sau màn mưa giăng giăng phủ kín cảnh và người, anh mới lững thững trở về ngôi đền cô quạnh.

Về tới nơi, đống lửa vẫn còn thoi thóp cháy, anh chất thêm củi rồi đi nằm nghỉ ngợi triền miên. Anh càng thương người đẹp đã không ngại vất vả khó khăn để sang sưởi ấm lòng nhau. Nghĩ đến chuyến đi ân tình này thật đẹp, khắc sâu vào tim óc anh một dấu ấn vàng son chói lọi khó phai mờ ! Nằm một mình, tự do ôn lại những phút giây thân ái, anh có cảm nghĩ là hồn bướm mơ tiên. Cuốn phim thắm đặm tình nhiệt duyên nồng đang chầm chậm quay trong tưởng nhớ, đột nhiên anh ngồi dậy, lấy giấy bút ra để kịp ghi được nguồn nhạc hứng đang trào từ đáy con tim ra như suối máu. Nhạc điệu êm đềm, buồn day dứt, lời thật trữ tình tha thiết, đúng là sợi tơ lòng thật trung thực nên được mọi người mến chuộng. Đó là nhạc phẩm Em đến thăm anh một chiều mưa.

Em đến thăm anh một chiều đông
Em đến thăm anh một chiều mưa
Mưa dầm dề, đường trơn ướt tiêu điều
Em đến thăm anh người em gái
Tà áo hương nồng
Mắt huyền trìu mến sưởi ấm lòng anh
Em đến thăm anh chiều đông giá
Em đến thăm anh trời mưa gió
Đường xa lạnh lùng

Mặt nhìn mặt, cầm tay bâng khuâng không nói một câu
Lời nghẹn ngào, hồn anh như say như ngây, vì đâu?
Gió đưa cánh chim trời
Đó đây cách xa vời
Chiều vui mưa ướt cánh
Khá thương kiếp bềnh bồng
Dẫu khắng khít đôi lòng
Chiều nào em xa anh!
Có hay lúc em về
Gót chân bước reo âm thầm
Trên đường một mình ngoài mưa, mưa như mưa trong lòng anh
Lòng bồi hồi nhìn theo chân em, chìm trong ngàn xanh
Ta ước mơ một chiều thêu nắng
Em đến chơi quên niềm cay đắng
... và quên... đường về.

Lời bình của Hàn :
Y Vũ hình như rất thích mưa! Hàn cứ tưởng ông chỉ thích gió thui Còn nhớ ông đã cũng Nhật Ngân đưa em sang sông hôm nọ, chắc các bạn còn nhớ trong một mối tình tay ba đầy nước mắt Thật ra ông rất thích mưa, bới vì trong một đêm mưa tầm tả, người yêu đã đến thăm ông...

[HanParis]

05 - Dư Âm
Nguyễn Văn Tý

Năm 1949, lúc ấy tôi 26 tuổi, trong một chuyến đi công tác về Quỳnh Lưu; qua giới thiệu của người bạn, tôi ghé thăm một gia đình có hai chị em gái. Cô chị lúc ấy 22 tuổi, còn cô em 16 tuổi. Trong một lần ngồi nói chuyện với cô chị, bất ngờ tôi bắt gặp đôi mắt lay láy cuả cô em (đứng tì tay lên vai chị nhìn tôi không chớp).


Đôi mắt ấy đã làm cho tôi đờ đẫn cả người, và tôi "vướng" ngay .... Cảm thấy tôi thích cô em mà không thích mình, cô chị đã nổi giận và cấm không cho tôi tới nhà nữa. Trong lần ghé thăm nhà của họ vào đêm cuối cùng - một đêm trăng sáng - tôi được mời ngồi nói chuyện ở ngoài sân, bất chợt tôi thấy cô em xuất hiện với mái tóc xõa ngang vai- cô ấy vừa mới gội đầu nên ra ngồi hong tóc - Vừa hong tóc, cô ấy vừa ôm đàn guitar, hát khe khẽ ở phía xa. Cô ấy hát những bài gì tôi không nghe thấy, nhưng hình ảnh của cô gái đó đã theo tôi đi về đơn vị. Do vậy, tôi đã viế : "Đêm qua mơ dáng em đang ôm đàn dìu muôn tiếng tơ .." là từ hình ảnh ấy. Đó là những cảm xúc thật từ một câu chuyện có thật.
Tôi không còn gặp lại họ nữa, sau lần cuối cùng vào cái đêm trăng sáng ấy...

Ðêm qua mơ dáng em đang ôm đàn dìu muôn tiếng tơ
Không gian trầm lắng như âu yếm ru ai trong giấc mơ
Mái tóc nhẹ rung, trăng vờn làn sống
Yêu ai anh nắn cung đàn đầy vơi đôi mắt xa vời

Anh yêu tiếng hát êm như lời nguyền đẹp bao ước mơ
Anh như lầu vắng em như ánh trăng reo muôn ý thơ
Muốn nói cùng em đôi lời trìu mến....
Tim anh băng giá đang nhại ngùng câu năm tháng mong chờ

Hẹn em từ muôn kiếp trước
Nhớ em mấy thuở bạc đầu

Anh đã âu sầu vì đường tơ vương vấn
Em đễ cung đàn đưa anh về đâu?

Dư âm tiếng hát reo lên trong lòng anh bao nhớ nhung
Ðê mê lòng nhớ đêm qua giấc mơ môi em hé rung
Anh muốn thành mây nương nhờ làn gió
Ðưa anh tới cỏi mơ hồ nào đây muôn kiếp bên nàng.

Lời bình của Hàn :
Khi xưa quả là Hàn không quán triệt ý nghĩa bài hát này, cứ tưởng Dư Âm là âm thừa! Thì ra là tiếng chuông ngân, kỷ niệm tình yêu dĩ vãng, dù nhiều năm tháng đã trôi qua, nhưng dư âm tình cũ cũng còn lãng lãng quanh tai người NS. Giọng nhạc bài này thật hay, cao vút như nhạc Tiền Chiến của NS Văn Phụng. Tuy vậy Hàn đoán mấy ông chồng nào có bà vợ nói hơi nhiều thì rất sợ Dư Âm của BX đó

[HanParis]

06 - Tôi Đi Giữa Hoàng Hôn
Văn Phụng

Năm 1948, Văn Phụng cho ra đời tác phẩm đầu tay Ô mê ly với tiết tấu sôi động, phấn chấn yêu đời Ô mê ly đời sống với cây đàn tình tình tang... Ô mê ly, mê ly đời ta. Ông thường cùng các bạn bè nam, nữ tụ tập đàn hát với nhau. Nếu như trong đám bạn trai, Văn Phụng như là một "chủ súy" bởi ngón đàn tài hoa thì trong đám bạn nữ vút lên một giọng hát rất đỗi "liêu trai" của Châu Hà, người thiếu nữ Hà Nội có mái tóc dài vẫn thường thả lỏng như một dòng suối. "Trai tài, gái sắc" cứ quấn quýt bên nhau, thế nhưng ông thông phán lại rất ác cảm với nghề xướng ca vô loài nên tìm đủ cách để ly gián tình yêu của con trai mình. Biết rằng gia đình Văn Phụng không chấp nhận mình, Châu Hà phẫn uất đi lấy chồng và theo chồng vào Sài Gòn để xa hẳn một quá khứ đẹp mà... buồn.

Châu Hà đi rồi, một thời gian sau Văn Phụng cũng được bố mẹ cưới vợ. Ông chấp nhận như là để khỏa lấp những trống vắng mà Châu Hà đã để lại cho mình.nhưng....tình xưa đâu dễ quên... Tất cả những nỗi nhớ thương đều được ông đưa vào các ca khúc của mình ...
Rồi không ngăn được tiếng gọi của con tim, Văn Phụng vào Nam. Châu Hà lúc này đã trở thành ca sĩ chuyên hát ở đài phát thanh và các phòng trà cùng thời với những Mộc Lan, Linh Sơn, Ánh Tuyết... Văn Phụng cũng mau chóng hòa nhập vào làng ca nhạc miền Nam. Không chỉ sáng tác ca khúc, ông còn thành lập ban tam ca nam đầu tiên ở Việt Nam với Văn Phụng - Anh Ngọc - Nhật Bằng (1953-1954). "Tình cũ không rủ cũng tới" nhưng... không phải dễ dàng gì bởi còn đó những trói buộc gia đình, còn những lời đàm tiếu, dị nghị chung quanh. Chính những lúc buồn nản nhất, Văn Phụng đã viết Tôi đi giữa hoàng hôn (1962) với điệu slow rock:

Tôi đi giữa hoàng hôn
Khi ánh chiều buông, khi nắng còn vương
Một mình tôi ngắm cánh chim lạc loài
Mà lòng mình thấy u hoài
Tôi thương nhớ ngày qua, trên bến Hoàng Hoa, hay những đường xa
Thường thường hai đứa dắt nhau tươi cười
Mắt say sưa thắm mộng đời
Dù cho mưa gió, bên mái tranh nghèo
Dù cho nắng, dù cho sương khói mịt mờ
Niềm thương yêu hằng xin mãi mãi không hề phai
Nhớ, nhớ, nhớ đêm nào
Trên bến tìm sao hai đứa nhìn nhau
Không nói một câu
Như thầm mơ ước, ước mơ dạt dào
Như thầm hẹn nhau mùa sau

Tôi vẫn đi giữa hoàng hôn
Tôi vẫn đi giữa hoàng hôn
Tôi vẫn đi giữa hoàng hôn
Lòng thương nhớ...

Lời bình của Hàn :
Đương sự rất thích bài này vì nhạc Văn Phụng thật hay, thật tình tứ. Vừa đi giữa hoàng hôn vừa nhớ người yêu, thật lãng mạn chớ đâu có bẽ bàng như cái cảnh :

Đường Về Đêm Nay Tối Thui
Mịt Mờ Cô Không Thấy Tui
Cô Đụng Tui Cô Nói Tui Đui
(Nhạc Nháy theo bài Kiếp Nghèo)

Nghe Văn Phụng kể việc ông đi giữa Hoàng Hôn làm tôi rùn mình nhớ lại Paris mới bị trận tuyết tầm tả thổi về từ Si Bê Ri tháng trước. Ra đường đi dạo rồi bỗng nhiên bị bão Tuyết, rán chạy nhanh về nhà, làm gì có thời gian tưởng nhớ tới người yêu bạn hả?

[HanParis]

Mến tặng anh MPL những bạn nào thích điệu Boléro, một bài viết khá hay về điệu này qua bài viết của Minh Chánh từ Vietnam.net và Dòng Nhạc Xưa.

Sức sống của bolero Việt không nằm ngoài dòng chảy miệt mài hơn trăm năm của dòng nhạc bolero thế giới, bắt đầu từ nơi khởi xướng là đảo quốc Cuba.

Quả là ý tưởng kỳ cục khi nghĩ về những bản tình ca sang trọng lay động hàng triệu con tim như “Besame Mucho”, “Guantanamera”, “My Heart Will Go On” hay thậm chí “Yesterday” của nhóm nhạc lừng danh Beatles như những bản bolero – điệu nhạc “sến rện” và bình dân trong cái nhìn định kiến của nhiều người.

Pepe Sánchez (cầm guitar, bên trái), một trong những người chủ xướng và định hình phong cách đặc trưng cho bolero Cuba.



Nhưng người ta cho rằng, chúng là những bản bolero nổi tiếng bậc nhất thế giới, minh chứng cho những đỉnh cao và sự bền bỉ của một trong những dòng nhạc đứng vững như một biểu tượng văn hóa đại chúng của các nước Mỹ La Tinh.
Theo hai tác giả Lisa Shaw, Stephanie Dennison của cuốn sách Pop Culture Latin America!: Media, Arts, and Lifestyle (Văn hóa đại chúng Mỹ La Tinh: Truyền thông, Nghệ thuật và Lối sống), hầu hết giới nghiên cứu cho rằng nhạc bolero xuất hiện vào cuối thế kỷ thứ 19. Những bài bolero đầu tiên khởi sinh từ Cuba, nhanh chóng lan tỏa và bén rễ sang các đảo quốc ở vùng biển Caribbean và Mexico.
Thăng trầm của trăm năm
Những sáng tạo đầu tiên khởi đi truyền thống hơn trăm năm của bolero là từ Santiago, thành phố xinh đẹp phía đông nam đảo quốc Cuba, nơi thịnh hành những nghệ sĩ du ca dùng guitar đàn hát để kiếm sống trong ba thập niên cuối của thế kỷ 19. Một trong những người chủ xướng, định hình phong cách đặc trưng cho bolero là Pepe Sánchez (1856 – 1918), một nghệ sĩ – thầy giáo, người đã sáng tác bản bolero đầu tiên Tristezas (Những niềm đau) vào năm 1883 hoặc ít lâu sau đó. Bản nhạc cho đến nay vẫn còn được hát.
Nhưng như các thể loại khác, bolero không bước ra từ khoảng không. Cái nôi của bolero được cho là từ một điệu nhạc nhảy theo nhịp ¾ ở Tây Ban Nha vào thế kỷ 18. Dù cùng tên, nhưng điệu bolero mới ra đời gần như không nợ nần gì với nguồn gốc, bởi nó đã thay đổi nhịp thành 2/4, và sau đó là nhịp 4/4. Tuy nhiên, bản thân nó cũng pha trộn nhiều điệu nhạc gốc châu Âu và gốc Phi thịnh hành đương thời như danza, habanera, trova, son, minh chứng bởi tiếng đệm đàn guitar và sự ảnh hưởng lên giai điệu.

Los Panchos, một trong những nhóm nhạc bolero nổi tiếng khu vực châu Mỹ La tinh vào những năm 30 của thế kỷ 20 và sau đó

Sức hấp dẫn của dòng nhạc nhảy chậm buồn và lãng mạn giúp bolero nhanh chóng vượt biển sang đến Mexico, các nước vùng Caribbean, xuống đến các nước Nam Mỹ như Brazil, Argentina, Columbia, Chile, Venezuela, Ecuador, Bolivia…, quay trở lại cái nôi của nó là Tây Ban Nha.
Thời hoàng kim của Bolero ở các nước Mỹ La Tinh bắt đầu từ những năm 1930, kéo dài liên tục trong suốt ba thập niên, với những nghệ sĩ nổi tiếng như Antonio Machin, cặp song ca Los Compadres (Cuba), nhóm nhạc Los Panchos, Los Hermanos Martínez Gil và Trío Tarácuri, Agustín Lara (Mexico), Lucho Gatica (Chile)…Thời kỳ này, bolero còn ảnh hưởng sang thế giới nói tiếng Anh, được trình diễn bởi nhiều nghệ sĩ Mỹ như Bing Crosby, Nat King Cole hay Frank Sinatra.
Có lẽ bản bolero nổi tiếng nhất trong lịch sử chính là Bésame mucho (Hãy hôn em thật nhiều, 1941), được nữ nghệ sĩ người Mexico Consuelo Velásquez sáng tác vào năm cô chỉ mới 15 tuổi. Bài hát tình tứ mà tình nhân dành cho nhau hóa ra lại là tâm sự của một cô bé chưa một lần được hôn, đang mơ mộng một cuộc tình lãng mạn.
Không chỉ phổ biến trong khu vực Mỹ La Tinh, bài hát đến nay vẫn được rất nhiều ca sĩ tên tuổi trình diễn như Tona la Negra, Ruth Fermández, Luis Miguel. Thậm chí, Bésame Mucho từng xuất hiện trong album ghi âm năm 1962 The Beatles Live at Star Club in Hamburg của nhóm nhạc The Beatles.

Bésame mucho, một trong những bản bolero được hát nhiều nhất trên thế giới

Sự ủy mị thuần khiết
Mặc dù, theo thời gian, bolero đã có nhiều thay đổi cả về giai điệu lẫn sức ảnh hưởng, có thêm nhiều biến thể như bolero son, bolero moruno, bolero mambo, bolero beguine, bolero feeling, bolero ranchera. Các ý kiến đánh giá đều cho rằng bolero là phong cách âm nhạc đầu tiên của Cuba có sức ảnh hưởng rộng khắp thế giới đầu tiên và đạt được những thành tựu được công nhận trên toàn cầu.
Điều thú vị là bất kể màu sắc âm nhạc có thay đổi tùy theo bối cảnh văn hóa bản địa, bolero vẫn luôn giữ lại cho mình một đặc trưng thuộc về ca từ. Dòng nhạc bolero Việt Nam cũng không nằm ngoài đặc trưng này. Đó là những bản nhạc có ca từ thể hiện tình cảm, các quan niệm về tình yêu và cuộc sống, được viết ra bằng phong cách ngôn từ sáng rõ, mộc mạc và chân thành. Chúng thường bắt đầu bằng một hồi ức, kỷ niệm riêng tư nhưng lại điển hình, chạm tới hoàn cảnh phổ biến của số đông người nghe.
Ngoài câu chuyện tự sự về cuộc đời dâu bể, lẽ hợp tan, nhân tình thế thái, phần lớn các bản bolero là nhạc tình, trong đó lời ca và tiếng nhạc chậm đều trở thành hai yếu tố cộng hưởng, dìu bước chân của đôi bạn nhảy trong khoảnh khắc riêng tư và không ngừng nghỉ.
Chủ đề tình yêu cùng cung bậc xúc cảm, hệ lụy của nó, từ những hẹn hò, đam mê thầm kín cho đến hạnh phúc bị ngăn trở, hờn trách của người yêu vì những ngày xa cách… được đề cập trong các bản bolero đôi khi sáo mòn, hoặc đơn giản quá mức, khiến nó bị cho là ủy mị, dù thuần khiết và chân phương.

Minh Chánh

[MPL]

Có vài chỗ không chính xác.

[canhhoathoiloan]

Nguyên văn bởi MPL

Tặng mọi người hoàn cảnh vài bài tôi biết:

2.Đôi Mắt Người Xưa
Có 3 bài trùng tên
-Bài phổ biến hiện nay là của Trúc Phương, tên gốc là Tình yêu trong mắt một người
-Bài thứ 2 là cũng của Trúc Phương, hiện không còn bản gốc
-Bài còn lại là của Y Vân – Nghiêm Phú Phi viết cho một bộ phim trước 75

Bài phổ biến hiện nay anh có nhạc tờ không?
Còn bài thất lạc phải bài này không anh? Tôi chỉ tìm thấy ruột, không thấy bìa đâu

[Hnduy]

Bài Chuyện Tình Mộng Thường có vẻ không đúng: