Kỷ niệm 115 năm trường Quốc Học Huế

[asahi]

Kỷ niệm 115 năm trường Quốc Học Huế
(23/10/1896 - 23/10/2011)


Năm 1896, Trường Quốc Học Huế được thành lập. Mười hai năm sau đó, vào năm 1908, một trường trung học tương tự là Chu Văn An, còn gọi là Trường Bưởi, Trường Chu ra đời ở Hà Nội, thủ phủ Đông Dương. Rồi chín năm sau (năm 1927), Trường trung học Petrus Ký (nay là Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong) được xây dựng tại Sài Gòn- hòn ngọc Viễn Đông. Trong tâm thức của người Việt ta, 3 cái tên Quốc Học- Bưởi- Petrus Ký xưa và nay là Quốc Học- Chu Văn An- Lê Hồng Phong là 3 trường trung học đầu tiên, những tên tuổi hàng đầu của nền giáo dục mới và là niềm tự hào dân tộc.

Cùng thời điểm ra đời Trường Quốc Học, năm 1897 cầu Trường Tiền bắc qua sông Hương do hãng Eiffel của nước Pháp (nổi danh với công trình tháp Eiffel ở Paris) thiết kế được khởi công để sau đó 2 năm thì hoàn thành. Trước đó vào năm 1894, Nhà thương Huế, bệnh viện tây y đầu tiên của cả Việt Nam và Đông Dương mở cửa. Cùng đó là sự kiện “chợ Đông Ba đưa ra ngoài giại”. Người Huế tự hào về Quốc Học, về nhà thương Huế, về cầu Trường Tiền, về chợ Đông Ba… Những công trình trên 100 năm tuổi, trong đó Quốc Học là một điểm nhấn đặc biệt, đã trở thành biểu tượng văn hoá của một đô thị Huế mới đang chuyển mình và phát triển.

Chính vua Thành Thái là người đã có ý tưởng xây dựng nên ngôi trường có bề dày 115 năm tuổi này. Trường Quốc Học đã ra đời theo chỉ dụ ngày 23/10/1896 của vị vua yêu nước. Nghị định ngày 18-11-1896 của Phủ Toàn quyền Pháp quy định rõ điều kiện học sinh được nhận vào Trường Quốc Học phải là công tử con các hoàng thân, tôn sanh của các Hoàng gia, ấm tử con các quan và học sinh các trường Thanh Nhơn và Quốc tử giám. Mục đích khá rõ ràng là nhằm đào tạo lớp người phục vụ cho chính quyền thực dân phong kiến.

Dòng chảy của 115 năm hình thành và phát triển của Quốc Học đã vượt hẳn qua cái mục tiêu hẹp hòi kia. Quốc Học đã là bệ phóng, là nơi đào tạo của bao thế hệ tài năng mà tên tuổi đã đi vào lịch sử. Chính đây là nơi cậu học trò Nguyễn Sinh Cung từng theo học, từng tham gia vào các phong trào của sinh viên và học sinh chống Pháp và rồi sau này trở thành Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị Chủ tịch đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, danh nhân văn hoá nhân loại. Cùng với Người là thế hệ học trò Quốc Học, những lãnh tụ ưu tú của Đảng, của chế độ mới: Tổng Bí thư Trần Phú và Hà Huy Tập, Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, nhà lý luận Marxist Hải Triều- Nguyễn Khoa Văn. Đó cũng là nơi sản sinh ra các nhà khoa học, văn hoá, nhà văn, nhà thơ tên tuổi: Tạ Quang Bửu, Lê Văn Miến, Tôn Thất Tùng, Đào Duy Anh, Xuân Diệu, Huy Cận, Nguyễn Văn Thương… Những tên tuổi tài năng được kéo dài cho đến hôm nay với những gương mặt học sinh ưu tú đang góp phần làm rạng danh một ngôi trường có bề dày truyền thống và một vùng đất hiếu học, như Lê Bá Khánh Trình, Hồ Ngọc Hân, Đinh Anh Minh…