08.Nov/ngày 08-11

[hat_de]

chúng ta đã từng nghe tới sao chổi Haley nhiều lần nhưng ko phải ai cũng để ý có ông Ha-lây

đó là 1 nhà thiên văn học và toán học của Anh, ông sn ... hôm nay 8.11

trong số rất nhiều tem về ông với đủ các hình thức thể hiện thì đây là 1 mẫu ngộ nghĩnh nhất

ông đã phát hiện và tính toán ra chu kì của 1 sao chổi, nó nối tiếng về chu kì đều đặn của mình và nó đã được đặt theo tên ông, ngôi sao chổi đó trên bản đồ sao gần chòm Đại Hùng đây

Halley & Đại Hùng

[hat_de]

Nguyên văn bởi hat_de

đó là 1 nhà thiên văn học và toán học của Anh, ông sn ... hôm nay 8.11

Còn đây là 1 nhà văn người Mỹ ... bà cũng sinh ngày 8.11



đó là Margaret Mitchell



bà có tên đầy đủ là Margaret Munnerlyn Mitchel tac giả của tác phẩm nổi tiếng "Cuốn theo chiều gió"



siêu tiểu thuyết của mọi thời đại, đã quá nổi tiếng về nhiều phương diện khiến ko cần giới thiệu thêm gì về nó & đó đã khiến bà trở thành niềm tự hào của nước Mỹ và mãi được nhớ tới qua tem



mừng sn lần thứ 110 của bà: 8.11.1900 - 8.11.2010

[Russ]

Vào ngày 8 /11/1895, nhà vật lý Wilhelm Conrad Röntgen đã khám phá ra sự bức xạ điện từ, loại bức xạ không nhìn thấy có bước sóng dài mà ngày nay chúng ta được biết đến với cái tên tia x-quang hay tia Röntgen.

[hat_de]

ặk ... vừa làm việc vừa soạn bài ... 1 lúc sau up đã thấy có bài của bác Russ ... tiện cứ để vậy ... bài viết như sau

Sáng 11.8.2010 hay vào 1 năm nào đó sau này, nếu bạn bắt đầu 1 ngày làm việc bằng mạng có thể bạn sẽ gặp 1 thứ như Google sử dụng sáng nay

liếc qua cũng có thế đoán nó đang gợi về tia X quang

hẳn là ngày này trong quá khứ nó được tìm ra

đúng vậy: Vào ngày 8 tháng 11 năm 1895 có một chuyện như sau xảy ra

Trời vừa mới sáng, Rơn-ghen sang phòng thí nghiệm ngay, lấy từ trong ngăn kéo ra tập giấy ảnh mới mua. Ông bắt tay vào thí nghiệm với giấy ảnh. Rồi giao cho Marstaller – nhân viên của phòng mang đi in thành ảnh. Chỉ ít phút sau đã thấy Marstaller quay trở lại, anh tỏ ra ấp úng: “Tôi…, tôi… trót mở tung gói giấy ra làm cho chúng đen lại”. Nhưng Roentgen nhìn kỹ lại và thấy nó không đen đều. Ông quan sát kỹ hơn thì thấy: có in hình chữ nhật và ở giữa là hình tròn tựa như chiếc nhẫn. (hệ quả của 1 thí nghiệm từ đêm hôm trước: 7.11). Nhìn vào trong ngăn kéo, ông thấy có một tấm bìa cứng kích thước bằng đúng hình chữ nhật kia và trên đó đặt chiếc nhẫn của ông. Ông chợt nhớ lại: Hai nhà khoa học Kelvin và Gabriel (người Anh) 15 năm về trước có lần nói đến một số tia lẫn trong tia điện. Phải chăng nó là đây ? Nhưng sao suốt 15 năm qua không ai tìm ra nó ? Ông ngồi nhìn lại tấm hình trên giấy ảnh. Rồi lại đặt lên bàn, tập trung đến cao độ để giải thích hiện tượng này. Cái mà ông tìm ra chính ông cũng chưa biết là gì nên đặt nó là ... ẩn "x", tia X từ đó có tên như vây

với phát hiện này các ngành khoa học: y học,vật lý ... đã có những bước tiến rất lớn ... 6 năm sau ông đã được nhận giải Nobel



từ đó trở đi ông có trên tem



gương mặt ấy gắn liền với 1 phát kiến lớn và những mẫu tem đẹp



Rơn-ghen tên đầy đủ Wilhelm Conrad Roentgen



từ tình cờ tới phát hiện và đi tới sự khẳng định về loại bức xạ đặc biệt có ứng dụng ứng dụng lớn



bức xạ đó tính tới nay vừa tròn 115 năm

còn hình ảnh bàn tay với chiếc nhẫn trên cũng được gần 114 năm

bởi nó được chụp chính xác vào ngày 23.1.1896



ảnh chụp bàn tay của bà Albert von Kölliker cũng nhờ thế mà đi vào lịch sử bưu chính với rất nhiều tem



nhưng hôm nay xin chỉ minh họa 1 vài.

còn đây là ảnh X-quang của bà Anna Bertha Ludwig vợ Rơn-ghen 22/12/1895

coi như tấm X-quang đầu tiên

chuyện bên lề:

Roentgen tên đầy đủ là Wilhelm Conrad Roentgen, sinh năm 1845, tại Lenep - CHLB Đức

câu chuyện về sự tìm ra tia X

Kể từ tối ngày 7/11/1895, phòng thí nghiệm Viện Vật lý thuộc trường Đại học Tổng hợp Wurtzbourg (cách Berlin 300 km về phía tây nam), Giám đốc Roentgen “chong đèn” thâu đêm mải mê nghiên cứu dòng điện vận chuyển trong ống chân không, còn gọi là ống Crookes – Hittorf, (đó là tên của nhà vật lý kiêm Chủ tịch Hội đồng Hoàng Gia Anh và sáng chế của Crookes đã ra đời cách ngày ấy 40 năm). Roentgen có ý định làm lại các bước thí nghiệm với ống chân không này.

Một trong những thiết bị mà Roentgen rất chú ý đến là ống tia âm cực. Đó là một ống thuỷ tinh chân không có hai điện cực ở hai đầu, được cung cấp điện áp cao thế từ cuộn dây Ruhmkorff và nếu áp suất trong ống thấp, chúng sẽ taọ ra sự phát sáng huỳnh quang (phosphorescence) khi tác động bởi một chùm electron phát sinh từ âm cực.

Ông đặt một màn chắn giữa ống và tia âm cực với bản thủy tinh (trong đó có tráng một lớp hỗn hợp phát quang). Khi bật công tắc điện thì màn chắn có chứa barium plation – cyamit (ta thường gọi là Xyanuabari) đặt trước ống chân không bỗng phát ra thứ ánh sáng xanh nhè nhẹ, nhưng sao nó lại có vẻ khác lạ so với tia điện chúng ta thường biết đến ? Khi rút phích điện ra khỏi ổ cắm, ánh sáng kỳ lạ kia biến mất. Ông kiểm tra lại nơi phát sáng, tình cờ ông thấy tấm bìa tẩm platinocyanure de baryum ở đó. Ông suy đoán: có thể từ chính cái ống crookes kia đã phát ra “một cái gì đó”, rồi chính nó lại kích thích chất huỳnh quang trên màn hình.

Roentgen tự hỏi: Hay tấm bìa phát sáng ? hoặc một khúc xạ nào đó của tia điện? Hay ống nghiệm phát sáng ? Ông làm lại thí nghiệm đó bằng cách thử dùng giấy đen bịt kín ống nghiệm lại xem sao. Roentgen thốt lên: Lạ thật! Kết quả vẫn như cũ. Ông dự đoán: có thể đây là một tia rất mới. Nó xuyên qua cả giấy đen.

Bà Bertha – người vợ thân yêu của ông thấy chồng có vẻ đăm chiêu hơn mọi ngày. Ngồi ăn cơm bên nhau mà bà không dám hỏi, e ngại dòng suy nghĩ của chồng bị ngắt quãng. Cả đêm hôm đó ông không thể chợp mắt được. Ông muốn lao sang phòng thí nghiệm ngay tức khắc. Ông suy đoán miên man không sao ngủ được. Rồi đột nhiên, ông thốt lên thành lời. Phải rồi! May ra chỉ có giấy ảnh mới kiểm chứng được khả năng xuyên qua giấy đen của thứ tia mới lạ đó.

Bertha kể lại rằng: Trong suốt thời gian chung sống với nhau, khoảng gần 25 năm bà chưa bao giờ thấy ông ấy vui vẻ, rạng rỡ đến như thế.
Gần đến ngày lễ Giáng Sinh rồi, nhưng ông vẫn quyết định thử nghiệm lại một lần nữa. Lần này, Roentgen đưa thiết bị sang phòng bên cạnh, kéo các rèm cửa lại để làm phòng tối. Gần ống nghiệm có một màn huỳnh quanh. Khi công tắc bật lên, tia lửa điện xuất hiện ngay trong ống và màn huỳnh quang lại phát sáng. Roentgen bịt ống nghiệm bằng ống giấy, rồi chuyển màn hình quay trở lại phòng thí nghiệm cũ. Ngăn cách hẳn một cánh cửa gỗ, nhưng màn huỳnh quang vẫn sáng, tuy có yếu hơn trước đôi chút.

Lần này thì ông bỏ ống giấy ra, nhưng đặt thêm một quyển sách khá dày trước màn hình. Ông thận trọng bật công tắc. Chà ! Kết quả vẫn không thay đổi. Ông mừng rỡ thật sự. Suy tính trong giây lát, một tay ông nâng màn hình lên, tay kia đưa ngay vào tầm của màn huỳnh quang. Thật là sửng sốt! Ông nhìn thấy những đốt xương bàn tay của chính mình, cả đường gân và mạch máu. Thú vị thay là bộ xương ấy đang sống, nó chuyển động theo sự điều khiển của ông. Roentgen lại tiếp tục đưa vào những vật cản khác, bằng nhiều chất liệu, cuối cùng ông rút ra kết luận: “Tia đặc biệt này có khả năng xuyên qua giấy, gỗ, vải, cao su, phần mềm của cơ thể… Nhưng không đi qua được kim loại, nhất là những kim loại có tỷ trọng lớn, không đi qua được một số bộ phận cơ thể, nhất là những bộ phận có chứa nguyên tố nặng như xương. Mặt khác, nó không bị ảnh hưởng bởi từ trường, hay điện trường, nó làm cho không khí trở nên dẫn điện hiện lên phim ảnh…”

Nhà phát minh bỗng cảm thấy cần phải chia sẻ với người vợ thân yêu của mình. Ông đặt bàn tay bà lên trên tấm kính ảnh. ống nghiệm của ông thì để ở dưới gậm bàn. Ông dăn vợ: đừng có động đậy bàn tay đang đặt ở trên bàn. Thế là pô ảnh đầu tiên bằng tia mới chưa kịp đặt tên đã được ông chụp cho chính bàn tay mềm mại của người vợ thân yêu. Tấm ảnh chưa kịp khô, Roentgen đã lấy ra cho vợ xem. Những đốt xương tay của Bertha hiện lên thật rõ nét, cả chiếc nhẫn mà bà đeo trên ngón tay trỏ nữa, chúng đều hiện lên rõ mồn một. Hôm đó là ngày 22/12/1895.

Về sau này, người ta ca ngợi tấm hình “là bản chụp hình xương người đầu tiên trong lịch sử y học”. Từ đây, nó giúp cho con người có thể thấy được cơ quan nội tạng của mình mà trước đó không có cách gì thấy được. Thành công của Roentgen làm mọi người hết sức kinh ngạc.

Gần 7 tuần đã trôi qua, ông miệt mài ở trong phòng thí nghiệm để đánh giá nhận định mô tả lại và rút ra những kết luận tổng quát về tia mới mà ông vừa tìm ra và chưa kịp đặt tên cho nó. Bắt chước các nhà toán học thường hay đặt tên cho ẩn số bằng những chữ cái, ông quyết định đặt tên cho nó là tia X (tubes X). Roentgen cố gắng viết gọn lại trong 6 trang để trình bày tại Hội đồng khoa học Vật lý – Y khoa của trường tổng hợp Wurtzbourg.

Đến khi hoàn thành báo cáo khoa học thì cũng là lúc ông nghe thấy tiếng người bước nhè nhẹ tới phòng làm việc của ông. Bertha mở cánh cửa để cho gió mùa xuân lùa vào nơi chồng làm việc. Bà nói: Anh yêu ! chúc anh một Giáng sinh hạnh phúc !. Rồi chuông từ các Thánh đường trong thành phố Berlin đổ hồi. Công trình khoa học của Roentgen cũng vừa xong, nó như được Chúa chứng giám đúng vào mùa Giáng sinh năm ấy, năm 1895, khi ông tròn 50 tuổi.

Ba ngày sau, Roentgen gửi báo cáo khoa học tới Đại học Tổng hợp Wurtzbourg. Ông cũng nhờ Franz Exner là học trò cũ của mình gửi bài tóm tắt khoa học tới các tòa báo. Chỉ vài ngày sau, các báo ở Frankfurt, ở Paris, ở St.Petecbur đã đưa tin về phát minh của Roentgen: Một thành công làm mọi người kinh ngạc, đó là chụp ảnh bằng tia X. Rồi hàng loạt báo chí của nhiều nước cũng đưa tin và họ còn phóng đại thêm lên nữa, kiểu như: “Có thể đọc được ý nghĩ trong đầu người khác”, “Có thể chớp được cảnh bất ngờ ở đằng sau ngôi nhà”… Các nhà bình luận còn suy đoán nhiều về khả năng ứng dụng của tia X quang trong tương lai…

Ngày 23/1/1896, Roentgen trình bày báo cáo khoa học tại Hội đồng Vật lý – Y khoa trường Đại học Tổng hợp Wurtzbourg trước các nhà khoa học hàng đầu về Vật lý và Y khoa của nước Đức. Báo cáo của ông đã thực sự được đánh giá cao. Để chứng minh, Roentgen đề nghị được chụp ảnh bàn tay giải phẫu tài ba của các bác sĩ Kolliker bằng X quang.

Tháng 2 năm 1896, tại Paris, nhà vật lý Oudin và bác sĩ Barthelemy đã thực nghiệm X quang tại nhà. Dựa vào nguyên lý của Roentgen, họ đã chế tạo máy chiếu X quang đầu tiên trên thế giới. Cũng tại Paris, bác sĩ Antoine Beclere đã chiếu X quang cho người nấu bếp của mình. Ông nhận thấy phổi của bà có nhiều chỗ bị mờ. Hỏi ra mới biết, trước đó bà đã bị ho ra máu. Đó là trường hợp chuẩn đoán bệnh qua X quang đầu tiên trong lịch sử y học thế giới. Antoine nói, dùng tia X quang để chuẩn đoán bệnh lao là bước tiến quan trọng trong cuộc đời nghề nghiệp của ông.

Sau lần đó, bác sĩ chuyên khoa miễn dịch nổi tiếng B.Antoine đã soạn thảo bộ giáo trình: Chuyên khoa X quang chẩn đoán và điều trị bệnh trong nội tạng người. Giáo trình ấy được giảng dạy và tồn tại cho đến ngày nay.
Người ta nhớ lại rằng: Khi Roentgen báo cáo khoa học, các thành viên trong Hội đồng khoa học Đại học Tổng hợp Wurtzbourg đã đề nghị đặt tên cho tia X là “Tia Roentgen”. Nhưng nhà bác học khiêm nhường này đã từ chối. Giảng bài cho sinh viên, ông chỉ nói: “Trong khi làm thí nghiệm với ống nghiệm Crookes – Hittorf người ta tìm thấy một loại tia mới – tia X quang…” Ông không nhắc đến tên mình là người đã phát minh ra công trình vĩ đại đó. Hoàng gia phong tước cho ông và trao tặng Huân chương Hoàng Gia, để công nhận thành công trong khoa học của ông. Thành công ấy bắt nguồn tự sự thông minh ngay từ hồi còn đi học phổ thông, vì ở cấp học này, ông chỉ học trong 18 tháng. Ông cũng chỉ cảm ơn và từ chối niềm vinh quang đó. Ông chỉ nhận một chức duy nhất là Tiến sỹ danh dự của Đại học Tổng hợp Wurtzbourg.

Năm năm sau, năm 1901, ông được trao giải Nobel về Y học, trở thành người đầu tiên trên thế giới được nhận giải Nobel. Người ta càng cảm phục ông hơn vì ông trao tặng toàn bộ số tiền thưởng khá lớn đó cho trường Tổng hợp Wurtzbourg để phát triển khoa học. Cũng phải nói thêm rằng: Kể từ khi trở thành giáo viên tại thành phố Zurich, Roentgen luôn hoạt động trong lĩnh vực Vật lý. Nhưng, những công trình của ông thời đó có tác dụng to lớn cho ngành Y học, cho nên, ông được nhận giải Nobel về Y học là vì thế.

Ngày 10/2/1923, Wihelm Roentgen qua đời. Nhưng niềm vinh quang của ông để lại trong lòng dân thì còn mãi. Tìm ra tia Roentgen đồng nghĩa với việc mang lại niềm hạnh phúc to lớn cho nhiều người bệnh, nhất là bệnh lao, căn bệnh hiểm nghèo nhất thời bấy giờ.

Ngày nay, tia X càng ngày càng có tầm quan trọng đặc biệt. ở Việt Nam, hầu như bệnh viện lớn nhỏ nào cũng có máy chiếu X quang. ước tính có khoảng 2.000 máy ở khu vực bệnh viện nhà nước và tư nhân. Không những vậy, tia X quang còn được áp dụng rộng rãi trong việc kiểm tra hành lý tại sân bay, dò tìm vết nứt khuyết tật trong ống dẫn dầu, khí, trong công nghiệp… Nay, công nghệ thông tin phát triển cùng với máy X quang đã mở ra con đường nghiên cứu cấu trúc nguyên tử rất thuận lợi.

Chỉ 6 tháng sau khi phát hiện ra tia X quang, người ta đã nhận biết được hiệu ứng độc hại của nó vì tia X phát ra một loại bức xạ ion hóa có thể gây ra tình trạng lão hóa sớm, đục thủy tinh thể, dị tật bào thai, gây đần độn ở trẻ em, ung thư da và phổi v.v… Nếu tiếp xúc trực tiếp, thường xuyên với bức xạ này trong phạm vi bán kính 7 mm mà không có yếm chì, ghế ngồi an toàn và kính chì bảo vệ sẽ rất nguy hiểm. <=== nguy hiểm <=== lưu ý lưu ý ...

ngày 8.11.1895 đã trôi xa ... 115 năm rồi ... nhưng nó sẽ vẫn còn được nhớ tới ... hy vọng 1 ngày nào đó có con tem kỉ niệm ngày này ... liệu chăng nó đã có mà mình chưa tìm ra ... hy vọng ... sẽ ra

[hat_de]

Hôm nay 8.11, trong đây có 1 cái tên rất dài: Phra Bat Somdet Phra Poramintharamaha Prajadhipok Phra Pok Klao Chao Yu Hua viết theo tiếng Thai: พระบาทสมเด็จพระป� �มินทรมหาประชาธิป� ��ฯ พระปกเกล้าเจ้าอย� �่หัว <=== hình như font chữ ko thể hiện đủ.

Hoàng tử Prajadhipok là con út trong chín người con của vua Chulalongkorn và Hoàng hậu Saovabha Bongsri, nhưng nếu tính chỉ theo vua Chulalongkorn thì ông là người con thứ ... 33 trong tổng số ... 77. Cuộc đời về ông có lẽ để wiki kể <===

ở đây xin chỉ trích vắn đoạn tin: là vị vua thứ bảy của Thái Lan theo Nhà Chakri . Ông là vị vua quân chủ chuyên chế cuối cùng và là vị vua quân chủ lập hiến đầu tiên. Triều đại của ông là 1 gian đoạn hỗn loạn của Thái Lan do những chính trị và xã hội thay đổi rất lớn trong cuộc Cách mạng năm 1932. VN có 1 vị Hoàng đế thoái vị và Bảo Đại, sau đó là 1 thời kì mới, ở Thái Lan vị vua trên là 1 trường hợp tương tự

ông sinh ngày 8.11.1893

[hat_de]

Lịch sử đã lùi xa, nhưng những có những ngày người ta còn nhớ



đó chính là 8.11.1942

ngày mà quân Đồng Minh mở Chiến dịch Ngọn Đuốc (Operation Torch)

... đổ bộ vào Bắc Phi.



Chiến dịch đổ bộ được thực hiện tại 3 điểm lớn như trên bản đồ, nhưng sớm nhất là tại Algiers trước vào ngày 8.11

Trong thế chiến thứ 2 Liên Xô đã thuyết phục Hoa Kỳ và Anh để bắt đầu hoạt động tại châu Âu và mở một thứ hai phía trước để giảm áp lực của Đức, các lực lượng vào quân đội Xô viết .Một cuộc tấn công vào Bắc Phi của Pháp đã được đề xuất mà có thể rõ ràng các cường quốc phe Trục từ Bắc Phi, cải thiện kiểm soát hải quân của biển Địa Trung Hải và chuẩn bị cho một cuộc xâm lược của miền Nam Châu Âu vào năm 1943. Tổng thống Mỹ Franklin D. Roosevelt bị nghi ngờ hoạt động châu Phi sẽ cai trị trong một cuộc xâm lược của châu Âu vào năm 1943 nhưng đã đồng ý hỗ trợ Thủ tướng Anh Winston Churchill .

và đã có thứ như trên bản đồ vào ngày con tem đã kỉ niệm nhữ đã thấy, thế là

chi tiết về chiến dịch "Ngọn Đuốc" quy mô kia bạn có thể xem trên mạng tại đây <===

còn trong này xin chỉ điểm xuyết bằng tem, thực ra có rất nhiều nước ra tem kỉ niệm sự kiện này, trên mạng cũng đã bán, nhân có chơi 1 mẫu up trên nên dùng nó minh hoạ, rất nhiều mẫu khác giống thế nhưng khác màu ... bạn có thể xem minh họa trên mạng ... trước khi kết thúc bài viết ngắn chọn cũng trên mạng 1 bì kỉ niệm



chuyện ngày 8.11.1942 đã kết thúc hơn nửa thế kỉ nhưng nó sẽ còn được làng tem nhắc tới nhiều