[Poetry]

Giáo sư, Bác sĩ, Anh hùng Lao động Tôn Thất Tùng (10-05-1912 - 07-05-1982), quê ở TP. Huế, là giáo sư y khoa nổi tiếng thế giới trong lĩnh vực gan và giải phẫu gan, từng đào tạo nhiều thế hệ bác sĩ, giáo sư y khoa Việt Nam hiện đại.

Ông tốt nghiệp Trường Đại học Y Dược Hà Nội, nội trú các bệnh viện ở Hà Nội. Luận án tốt nghiệp năm 1937 của ông với nhan đề “Cách phân chia mạch máu của gan” được tặng thưởng Huy chương Bạc của Trường Đại học Tổng hợp Paris (mà Trường Đại học Y - Dược tại Hà Nội lúc bấy giờ là một bộ phận).

Sau Cách mạng Tháng Tám 1945, Tôn Thất Tùng được Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa cử làm Giám đốc bệnh viện Phủ Doãn, Hà Nội. Kháng chiến toàn quốc (1946) bùng nổ, ông được cử làm cố vấn phẫu thuật của Bộ Quốc phòng, kiêm Thứ trưởng Y tế (1948-1961). Ông cùng với Giáo sư Hồ Đắc Di và Đặng Văn Ngữ xây dựng Trường Đại học Y khoa kháng chiến ở Chiêm Hóa (Tuyên Quang). Năm 1954, ông làm Giám đốc bệnh viện Hữu nghị Việt Đức và xây dựng thành trung tâm ngoại khoa đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và là cơ sở đào tạo cán bộ đại học và sau đại học. Ông là Giáo sư, Chủ nhiệm bộ môn Ngoại khoa Trường Đại học Y Dược Hà Nội, là một trong những người sáng lập và xây dựng ngành ngoại khoa Việt Nam.

Giáo sư Tôn Thất Tùng là một người say mê nghiên cứu khoa học y học, với mong muốn đưa nền y học Việt Nam sánh ngang với các nước trên thế giới. Ông đã có trên 200 công trình nghiên cứu khoa học được công bố trong nước và ngoài nước, được giới y học quốc tế đánh giá cao, tập trung chủ yếu trong 3 lĩnh vực: phương pháp cắt gan qua nhu mô, gọi là phương pháp cắt gan khô (phương pháp Tôn Thất Tùng); các bệnh nhiễm khuẩn gan mật nhiệt đới; hậu quả của chất độc hóa học dùng trong chiến tranh, đặc biệt là chất da cam. Ông là Chủ tịch Ủy ban Quốc gia nghiên cứu các hậu quả lâu dài của các chất hóa học dùng trong chiến tranh Việt Nam (1980-1982). Công trình phẫu thuật gan của ông được dịch, in ở Liên Xô, Pháp, Mỹ. Ông đề ra phương pháp điều trị ung thư gan, kết hợp với việc dùng thuốc kích thích miễn dịch.

Giáo sư Tôn Thất Tùng là Viện sĩ Viện Hàn lâm, hội viên danh dự hội ngoại khoa của nhiều nước. Năm 1977, ông được Viện Hàn lâm Phẫu thuật Paris tặng Huy chương phẫu thuật quốc tế mang tên Lannelongue. Đây là một phần thưởng cao quý dành cho những nhà phẫu thuật xuất sắc thế giới được trao định kỳ 5 năm một lần. Ông vinh dự và xứng đáng là một trong mười hai người trên thế giới và là người duy nhất ở Việt Nam được tặng huy chương ấy.

Giáo sư Tôn Thất Tùng là đại biểu Quốc hội từ khóa II đến khóa VII, là Ủy viên Đoàn Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khóa I. Do những công lao và thành tích cống hiến cho cách mạng, cho khoa học, Giáo sư Tôn Thất Tùng được Nhà nước ta phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động, Huân chương Lao động hạng Nhất và nhiều huân chương khác; truy tặng Huân chương Hồ Chí Minh (1992) và Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I (1996).

Để góp phần tưởng nhớ và tôn vinh Giáo sư, Bác sĩ, Anh hùng Lao động Tôn Thất Tùng, ngày 10-05-2012, Bộ Thông tin và Truyền thông phát hành bộ tem "Kỷ niệm 100 năm sinh Tôn Thất Tùng (10-05-1912 - 07-05-1982)" gồm 1 mẫu do họa sĩ Đỗ Lệnh Tuấn thiết kế.