[HanParis]

TOA TÀU

Dân học trường Tây khi xưa hay 'mày tao' với nhau bằng chữ 'toa' và 'moa' và vì nước ta bị Pháp đô hộ gần 80 năm nên nhiều tiếng Việt có nguồn gốc từ Pháp. Cho nên Toa trong tiếng Việt là chỉ người đối diện và cũng ám chỉ toa tàu. Tôi nhớ có một chuyện vui thời bao cấp. Anh A hỏi anh B : anh đi xe lửa chùa (miễn phí) bằng cách nào?

- Thì 'moa' trèo lên đầu 'toa' mà ngồi. Ace muốn hiểu sao thì tùy!

Thật ra trong tiếng Pháp hay tiếng Anh toa tàu được gọi là Wagon. Và cái hao tốn cho dân ST tem bì là họ không biết ngừng và cứ kéo theo nhiều toa tem ngày qua ngày đó.

1944 - Toa Phát Thư

Tại Pháp, từng có một dịch vụ phát thư bằng xe lửa từ năm 1844 và 100 năm sau vào ngày 10/06/1944, Pháp đã phát hành con tem trên đây với giá 1.50F. Đây là hệ thống tiền cũ. Đến năm 1960, đồng quan mới được tăng gắp trăm lần cho dễ tính. 1FF = 100F cũ. Và con tem trên đây do Pelleton vẽ còn Pierre Gandon đã điêu khắc nó khi quân đội Đồng Minh vừa đổ bộ lên vùng Normandie ngõ hầu GP Âu Châu. Ngày nay xe lửa cũng còn để chuyển thư với hai giá biểu khác nhau cho bì thư không quá 20gr. Tem Xanh 0.61€ chuyển bằng xe lửa còn tem Đỏ 0.66€ được chuyển bằng máy bay.

1978 - Tem kỷ niệm 100 năm Đình Chiến giữa Pháp và Đức.

Ai từng học qua Sử Pháp và TG đều biết trên chiếc xe lửa LS này năm 1918, Đức đã ký thỏa hiệp đầu hàng quân đội Đồng Minh sau TC thứ 1 tại Rethondes - TP Compiègne. Khi Pháp bại trận Đức năm 1940, Hit lẻ đã trả thù khi bắt TT Pétain ký lệnh đầu hàng cũng trên chiếc xe lửa cũng tại Compiègne.

Trên XL này, lệnh ngưng bắn (Armistice) được Đức ký chính thức đầu hàng quân đội Đồng Minh ngày 11/11/1918. Ngày này hàng năm là ngày lễ tại Pháp.