[HanParis]

Đương sự vừa nhận được từ người bạn vài ảnh nay của TP HCM làm Hàn nhớ lại quê xưa chốn cũ quá. Và như trong nhạc Hoàng Thi Thơ qua bài 'Đường Xưa Lối Cũ', hình như tâm trạng của tôi cũng bồi hồi xúc động như Hoàng tiên sinh khi nhìn lại Bùng Binh Cộng Hòa và vùng phù cận. Bùng Binh, cái tên nghe là lạ nhưng đó là từ này người dân Sè Gòn hay dùng để chỉ một giao điểm, ngã tư, ngã năm, ngã sáu, ngã bảy... Trên nữa thì Hàn chưa từng nói tới. Đối với dân cờ bạc thì Bùng Binh có thể là nơi để binh xập xám dưới bùn chăng? Theo suy diễn của Hàn thì vào những năm 60, 70 khi Hoa Kỳ còn tham chiến tại VN thì SG và vùng Lục Tỉnh có nhiều xe nhà BINH của Mỹ và tại ngã sáu này có nhiều xe chạy qua lại, nhất là vào tan sở làm ta thấy lùng BÙNG cái lỗ tai! Không biết anh bạn của tôi nghĩ sao hả? Hơn nữa Ngã Sáu Cộng Hòa từ xưa đến nay là trục lộ quan trọng giữa SG-Chợ Lớn. Các xe đò đi Biên Hòa, Vũng Tàu hay MiềnTrung đều phải qua đây, nếu ngã Phan Thanh Giản (ĐBP) bị kẹt. Khi xưa, đường Nguyễn Hoàng (Trần Phú Q5) là bến xe Vũng Tàu, họ trực chỉ Ngã Sáu này để ra XL. Dù khi xưa, đất rộng người thưa, xe cộ đâu nhiều như bây chừ? Nhưng vào giờ tan sở, tan học... cũng nhiều xe qua lại lắm. Nào là trường tiểu học đường Phạm Viết Chánh (con đường này theo tham khảo của Hàn vào thờ ông Diệm trước 1955 chưa có và sau này trong thời Đệ Nhất Cộng Hòa, ông đã cho đổi nhiều tên đường tiếng Tây thay bằng Tiếng Việt và mở thêm một số đường xá), rùi góc Cộng Hòa (Nguyễn Văn Cừ) - Nguyễn Hoàng (Trần Phú) có trường công lập Pétrus Ký sau 75 đổi lại là Lê Hồng Phong. Đây là một trong những trường công lập có uy tính nhất nhì SG-Chợ Lớn vào cuối thập niên 60 :

Gia Long Chả Phải Da Bò
Anh Pétrus Ký Anh Mò Tìm Em!
(Theo Văn Học Dân Gian)

Thật ra thì Ngã Sáu SG (trực chỉ Lý Thái Tổ thì lên Ngã Bảy có phở Tàu Bay? Hình như vào đó thì túi tiền bạn cũng bay như chơi Thật ra vùng Bàn Cờ khi ấy có nhiều dân di cư, và họ đã mang vào món Phở Bắc rất ngon, ngày trước dân SaiGon chỉ biết Hủ Tiếu (dân bình dân thường gọi là Cũ Tiếu, dân miền Nam thường phát âm thiếu chính sát nhất là dân miền Tây : Cá Gô Bỏ Gỗ, anh Bia Hơi vừa nghe thì chắc cũng lùn bùn cái lỗ tai chớ chả chơi. Và món Phở dễ ăn, giá phải chăng và có thể ăn bất cứ giờ nào. Khi xưa gia đình tôi từng sống trong chung cư Nguyễn Thiện Thuật, nhưng tôi thích nhất là tiệm phở Bắc trong chợ Bàn Cờ. Cô Bắc Kỳ Nhỏ Nhỏ của tôi khi ấy cũng dễ thương lắm, cười chào mời làm đôi khi tôi xơi cả 2 tô! Dân thời xưa đâu có óc sáng tạo như VN ngày nay nên thời đó chưa có Phở Ôm đâu! Ôm bậy thì coi chừng ôm máu đầu đấy! Bàn Cờ về đêm, gần chùa Kỳ Viên cũng vui lắm, dù giới nghiêm (thiết quân lực vào nữa đêm) nhưng buổi tối khu đó có đèn đủ màu khúc Phan Đình Phùng (Nguyễn Đình Chiểu), Bàn Cờ và Nguyễn Thiện Thuật. Tối tối, từ Bùng Binh Cộng Hòa, bạn đi về hướng Ngã Bả sẽ đi qua chợ Bàn Cờ và mùi thức ăn ngạc ngào cả xóm lun. Có xe Bò Vò Viên ngon 'hết xẩy' và nếu bạn là dân vùng đó vào thời đó chắc từng thưởng thức qua quán Cà Phê Năm Dưỡng. Quán nay Hàn nghe nói mấy năm trước vẫn còn, chắc chắn là con cháu họ, vì một số 'bà con' trong khu này mà từng quen nay đã trở thành người thiên cổ rùi.

+

+

Ảnh Bùng Binh Cộng Hòa Ngày Nay

Đường Hồng Thập Tự (NTMK)

Thật ra Hàn chả biết là khúc nào! Nhưng con đường thân thương này Hàn đã viết nhiều về nó trên VSF. Con đường cũng được ra tem nhiều nhất TG : Tem Hồng Thập Tự Đỏ! Và trực chỉ về hướng SG thì sẽ đụng Pasteur, ông bạn của BS Yersin mà vào tháng 9 tới đây VN và Pháp cùng liên kết để ra hai con tem để nhớ ơn ông. Trở lại con đường Hồng Thập Tự này ngày xưa có một khúc tối thui (khu Dinh Độc Lập cũ) vào buổi tối và có vài 'em' (bây giờ Ngoại) đứng đường đi qua đi lại chào mời, hy vọng TT cũng đi qua chăng? Trước 75, con đường này là con đường dài nhất SG nếu kể cả Hồng THập Tự nối dài chạy ra tới XL Biên Hòa (Hà Nội), nghe đâu nó dài trên 10 cây số.

(Còn Một Kỳ)