III. CUỘC CÁCH TÂN VĨ ĐẠI CỦA NGHỆ THUẬT TRANH KÍNH THỜI KỲ PHỤC HƯNG
Bước sang thế kỷ XV, thời đại Trung Cổ đã phải kết thúc để nhường chỗ cho thời đại Phục Hưng. Nghệ thuật tranh kính nhờ đó cũng bùng nổ cùng với sự ra đời của chủ nghĩa tư bản, đặc biệt phát triển tại Italy và Bắc Âu. Vào giữa thế kỷ XV Jan Van Eyck, một hoạ sĩ tiêu biểu cho chủ nghĩa hiện thực đã tạo nên một cuộc cách mạng trong nghệ thuật tranh kính, đưa nghệ thuật tạo hình vào các tác phẩm tranh kính do ông chủ trì thực hiện. Lần đầu tiên các hoạ sĩ thay thế cho các nghệ nhân trong việc thiết kế và chỉ đạo thực hiện các bức tranh kính. Tranh kính giai đoạn này từ chỗ chỉ là các tác phẩm thủ công nay được coi là các tác phẩm nghệ thuật. Các hình khối, đặc biệt là hình ảnh con người trong các công trình nghệ thuật được thể hiện bằng kỹ thuật sáng tối tao nhã của hội hoạ. Các lớp men màu phủ lên kính đã được cải tiến, trong trẻo hơn. Với việc xuất hiện Phong trào Cải cách ở châu Âu vào thế kỷ XVI, khi những người Calvin phản ứng lại sự áp bức của những người Tây Ban Nha và vua Henry VIII bắt đầu tấn công và tàn phá các nhà thờ Gia-tô, thì hàng trăm kiệt tác kính màu theo đó cũng bị phá huỷ. Hơn một thế kỷ người ta không còn nghĩ đến việc làm tranh kính. Công nghệ sản xuất kính màu bị thất truyền. Kỹ nghệ làm tranh kính bị lãng quên.
Mãi đến năm 1644 nghị viện Anh mới bắt đầu nghĩ đến việc phục chế lại bức Đức Mẹ đồng trinh đã bị phá huỷ trước đó. Khi người ta sực tỉnh và ý thức được nhu cầu bảo tồn giá trị nghệ thuật tranh kính thì công nghệ làm kính màu gần như đã bị thất truyền. Trong tay hậu thế chỉ còn lại những mảnh kính màu bẩn thỉu, sứt sẹo. Không chỉ có các công trình kiến trúc Ki-tô giáo sử dụng tranh kính màu mà sau này trường phái kiến trúc Baroque cũng tận dụng tối đa công năng trang trí của kính màu. Trào lưu sử dụng kính trắng để lấy ánh sáng ở Pháp trong thế kỷ XVIII phải chịu trách nhiệm trong việc phá bỏ các tác phẩm kính màu ở các công trình kiến trúc tín ngưỡng và dân dụng, nhưng rất may mắn là những tác phầm tranh kính quý giá nhất đã được chuyển sang Vương quốc Anh và được bảo quản cho đến hôm nay. Tại Anh quốc một phong trào phục chế tranh kính màu xuất hiện. Đến thế kỷ IXX một số tác phẩm tranh kính kiểu Gothic vẫn được áp dụng vào kiến trúc ở Anh.